Nowe kary dla pracodawców – nowelizacja Kodeksu pracy

26 kwietnia 2023 r. weszła w życie kolejna nowelizacja Kodeksu pracy nakładająca na pracodawców wiele nowych obowiązków. Tym samym poszerzył się katalog wykroczeń przeciwko prawom pracownika. Jakie nowe wykroczenia przewiduje znowelizowane prawo pracy? O tym w poniższym artykule ekspertów TGC Corporate Lawyers.

Nowelizacja kodeksu pracy implementująca dwie unijne dyrektywy – dyrektywa 2019/1158 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów (tzw. dyrektywa work-life balance) oraz uchylająca dyrektywę Rady 2010/18/UE oraz dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1152 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy w Unii Europejskiej – weszła w życie 26 kwietnia 2023 r. Akty te wprowadzają szereg pro-rodzicielskich i pro-pracowniczych rozwiązań.

O zakresie zmian wprowadzonych przez tę nowelizację Kodeksu pracy pisaliśmy tutaj.

Jakie nowe wykroczenia przeciwko prawom pracownika przewiduje Kodeks pracy?

1. Naruszenie przepisów o elastycznej organizacji pracy
2. Naruszenie przepisów o nowym urlopie opiekuńczym
3. Naruszenie przepisów o zwolnieniu od pracy z powodu działania siły wyższej
4. Nieudzielenie pracownikowi na piśmie odpowiedzi na wniosek o zmianę rodzaju umowy o pracę lub o bardziej przewidywalne i bezpieczne warunki pracy
5. Niepoinformowanie pracownika w terminie o warunkach jego zatrudnienia

Naruszenie przepisów o elastycznej organizacji pracy

Znowelizowany Kodeks pracy umożliwia elastyczną organizację pracy pracownikom, którzy są rodzicami lub opiekunami dzieci do lat 8. Na mocy nowych przepisów pracownicy ci mogą skorzystać np. z pracy zdalnej, skróconego tygodnia pracy lub ruchomego czasu pracy. Zmiana trybu pracy następuje na wniosek pracownika.

Pracodawca ma obowiązek odpowiedzieć na wniosek o elastyczną organizację pracy w postaci papierowej lub elektronicznej w terminie 7 dni od dnia otrzymania wniosku. W przypadku odmowy uwzględnienia wniosku pracodawca ma obowiązek podać przyczynę. Ponadto zawnioskowanie przez pracownika o elastyczną organizację czasu pracy nie może stanowić przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie umowy o pracę lub jej rozwiązanie bez wypowiedzenia.

Za naruszenie przepisów o elastycznej organizacji czasu pracy pracownika pracodawcy grozi kara grzywny od 1000 zł do 30 000 zł.

Naruszenie przepisów o urlopie opiekuńczym

Od 26 kwietnia 2023 r. pracownicy mają prawo do bezpłatnego urlopu opiekuńczego w wymiarze 5 dni w roku kalendarzowym. Urlop ten będzie można wziąć w celu zapewnienie osobistej opieki lub wsparcia członkowi rodziny (dzieciom, małżonkowi i rodzicom) lub pomocy osobie mieszkającej z pracownikiem, która wymaga opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych.

Za naruszenie przepisów o urlopie opiekuńczym grozi kara grzywny od 1000 zł do 30 000 zł.

Naruszenie przepisów o zwolnieniu od pracy z powodu działania siły wyższej

Nowością w Kodeksie pracy jest również zwolnienie od pracy z powodu siły wyższej w wymiarze 2 dni albo 16 godzin w roku kalendarzowym z zachowaniem prawa do połowy wynagrodzenia do wykorzystania w pilnych sprawach rodzinnych.

Za naruszenie przepisów o zwolnieniu od pracy z powodu działania siły wyższej grozi kara grzywny od 1000 zł do 30 000 zł.

Nieudzielenie pracownikowi na piśmie odpowiedzi na wniosek o zmianę rodzaju umowy o pracę lub o bardziej przewidywalne i bezpieczne warunki pracy

Kodeks pracy przewiduje teraz możliwość złożenia przez pracownika wniosku o zmianę rodzaju umowy o pracę na umowę o pracę na czas nieokreślony lub o bardziej przewidywalne i bezpieczne warunki pracy. Rozwiązanie to ma zwiększyć stabilność zatrudnienia. Z wnioskiem może wystąpić pracownik zatrudniony przez co najmniej 6 miesięcy. Można go złożyć raz do roku. Pracownik ma również prawo żądać od pracodawcy pisemnej odpowiedzi na ten wniosek z uzasadnieniem w terminie 1 miesiąca od jego otrzymania. W razie odmowy pracodawca ma obowiązek uzasadnić swoją decyzję.

Jeżeli pracodawca w ustawowym terminie nie udzieli pracownikowi odpowiedzi na wniosek w ustawowym terminie w postaci papierowej lub elektronicznej lub nie poinformuje o przyczynie odmowy uwzględnienia wniosku, to grozi mu kara grzywna od 1000 zł do 30 000 zł.

Niepoinformowanie pracownika w terminie o warunkach jego zatrudnienia

Na pracodawcy spoczywa również obowiązek informacyjny. Pracodawca jest zobowiązany do poinformowania na piśmie w terminie 7 dni od dopuszczenia do pracy o warunkach zatrudnienia oraz o zmianie warunków zatrudnienia. Pracownik musi zostać poinformowany o np. dobowej i tygodniowej normie czasu pracy, przerwach w pracy, wymiarze przysługującego pracownikowi płatnego urlopu lub o zasadach jego ustalania i przyznawania, itd.

Niepoinformowanie pracownika w terminie o warunkach jego zatrudnienia podlega kara grzywny od 1000 zł do 30 000 zł.

Prawo pracy – sprawdź, jak możemy pomóc: