26 kwietnia 2023 r. weszła w życie kolejna nowelizacja Kodeksu pracy nakładająca na pracodawców wiele nowych obowiązków. Tym samym poszerzył się katalog wykroczeń przeciwko prawom pracownika. Jakie nowe wykroczenia przewiduje znowelizowane prawo pracy? O tym w poniższym artykule ekspertów TGC Corporate Lawyers.
Nowelizacja kodeksu pracy implementująca dwie unijne dyrektywy – dyrektywa 2019/1158 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów (tzw. dyrektywa work-life balance) oraz uchylająca dyrektywę Rady 2010/18/UE oraz dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1152 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy w Unii Europejskiej – weszła w życie 26 kwietnia 2023 r. Akty te wprowadzają szereg pro-rodzicielskich i pro-pracowniczych rozwiązań.
O zakresie zmian wprowadzonych przez tę nowelizację Kodeksu pracy pisaliśmy tutaj.
Jakie nowe wykroczenia przeciwko prawom pracownika przewiduje Kodeks pracy?
Znowelizowany Kodeks pracy umożliwia elastyczną organizację pracy pracownikom, którzy są rodzicami lub opiekunami dzieci do lat 8. Na mocy nowych przepisów pracownicy ci mogą skorzystać np. z pracy zdalnej, skróconego tygodnia pracy lub ruchomego czasu pracy. Zmiana trybu pracy następuje na wniosek pracownika.
Pracodawca ma obowiązek odpowiedzieć na wniosek o elastyczną organizację pracy w postaci papierowej lub elektronicznej w terminie 7 dni od dnia otrzymania wniosku. W przypadku odmowy uwzględnienia wniosku pracodawca ma obowiązek podać przyczynę. Ponadto zawnioskowanie przez pracownika o elastyczną organizację czasu pracy nie może stanowić przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie umowy o pracę lub jej rozwiązanie bez wypowiedzenia.
Za naruszenie przepisów o elastycznej organizacji czasu pracy pracownika pracodawcy grozi kara grzywny od 1000 zł do 30 000 zł.
Od 26 kwietnia 2023 r. pracownicy mają prawo do bezpłatnego urlopu opiekuńczego w wymiarze 5 dni w roku kalendarzowym. Urlop ten będzie można wziąć w celu zapewnienie osobistej opieki lub wsparcia członkowi rodziny (dzieciom, małżonkowi i rodzicom) lub pomocy osobie mieszkającej z pracownikiem, która wymaga opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych.
Za naruszenie przepisów o urlopie opiekuńczym grozi kara grzywny od 1000 zł do 30 000 zł.
Nowością w Kodeksie pracy jest również zwolnienie od pracy z powodu siły wyższej w wymiarze 2 dni albo 16 godzin w roku kalendarzowym z zachowaniem prawa do połowy wynagrodzenia do wykorzystania w pilnych sprawach rodzinnych.
Za naruszenie przepisów o zwolnieniu od pracy z powodu działania siły wyższej grozi kara grzywny od 1000 zł do 30 000 zł.
Kodeks pracy przewiduje teraz możliwość złożenia przez pracownika wniosku o zmianę rodzaju umowy o pracę na umowę o pracę na czas nieokreślony lub o bardziej przewidywalne i bezpieczne warunki pracy. Rozwiązanie to ma zwiększyć stabilność zatrudnienia. Z wnioskiem może wystąpić pracownik zatrudniony przez co najmniej 6 miesięcy. Można go złożyć raz do roku. Pracownik ma również prawo żądać od pracodawcy pisemnej odpowiedzi na ten wniosek z uzasadnieniem w terminie 1 miesiąca od jego otrzymania. W razie odmowy pracodawca ma obowiązek uzasadnić swoją decyzję.
Jeżeli pracodawca w ustawowym terminie nie udzieli pracownikowi odpowiedzi na wniosek w ustawowym terminie w postaci papierowej lub elektronicznej lub nie poinformuje o przyczynie odmowy uwzględnienia wniosku, to grozi mu kara grzywna od 1000 zł do 30 000 zł.
Na pracodawcy spoczywa również obowiązek informacyjny. Pracodawca jest zobowiązany do poinformowania na piśmie w terminie 7 dni od dopuszczenia do pracy o warunkach zatrudnienia oraz o zmianie warunków zatrudnienia. Pracownik musi zostać poinformowany o np. dobowej i tygodniowej normie czasu pracy, przerwach w pracy, wymiarze przysługującego pracownikowi płatnego urlopu lub o zasadach jego ustalania i przyznawania, itd.
Niepoinformowanie pracownika w terminie o warunkach jego zatrudnienia podlega kara grzywny od 1000 zł do 30 000 zł.
Prawo pracy – sprawdź, jak możemy pomóc:
ul. Hrubieszowska 2
01-209 Warszawa
Polska
+48 22 295 33 00
contact@tgc.eu
NIP: 525-22-71-480, KRS: 0000167447,
REGON: 01551820200000. Sąd Rejonowy dla
m.st. Warszawy, XII Wydział Gospodarczy