5.09.2018 Kodeks cywilny

Nowelizacja Kodeksu Postępowania Cywilnego – kolejne projektowane zmiany


Trwają prace nad kolejnymi zmianami w Kodeksie Postępowania Cywilnego. Projektowana nowelizacja ma, w założeniu, uczynić postępowanie sądowe bardziej efektywnym i tańszym.

W myśl proponowanych zmian, sądy mają procedować według zaplanowanego schematu – planu postępowania, zwanego w projekcie „planem rozprawy” i rozstrzygać w oparciu o skumulowany materiał dowodowy. Tym samym pozwany w  każdej sprawie będzie miał obowiązek odnieść się do twierdzeń powoda wyrażonych w pozwie, składając do sądu odpowiedź na pozew.

Obowiązkowa odpowiedź na pozew

Obecnie w myśl art. 207 k.p.c. złożenie odpowiedzi na pozew jest uprawnieniem, a nie obowiązkiem strony.

Po zmianach, strona będzie miała dwa tygodnie na ustosunkowanie się do twierdzeń pozwu poprzez złożenie do sądu odpowiedzi na pozew. W uzasadnionych przypadkach sąd będzie mógł z urzędu lub na żądanie strony wydłużyć ten termin. Niezłożenie przez stronę pisma z zachowaniem terminu skutkować będzie  poważnymi konsekwencjami dla strony, t. j.  jego zwrotem przez przewodniczącego.

Niezłożenie odpowiedzi  na  pozew  w  wyznaczonym  terminie ma skutkować  również uznaniem za przyznane przez pozwanego twierdzeń co do faktów przytoczonych w pozwie przez powoda na zasadzie faktów niezaprzeczonych oraz faktów przyznanych.  Na tej podstawie sąd będzie mógł wydać wyrok zaoczny na posiedzeniu niejawnym.

O powyższym, pozwany będzie poinformowany w pouczeniu przesłanym przez sąd wraz z wezwaniem do zajęcia stanowiska w sprawie, a powód z kolei będzie przez sąd zawiadamiany, że pozwany został wezwany do złożenia odpowiedzi na pozew.

Ze względu na wagę powyższych pouczeń, będą one doręczane bezpośrednio stronom, nawet wtedy gdy będą one reprezentowane w postępowaniu przez profesjonalnego pełnomocnika t. j. adwokata, radę prawnego, rzecznika patentowego lub radcę Prokuratorii Generalnej RP.

Według ustawodawcy, takie rozwiązanie sprzyjać będzie szybkości postępowania i pozostanie zgodne z  prawem obywatela do sądu, gdyż prawo to nie powinno być utożsamiane „z prawem do rozprawy”.

Z kolei w postępowaniach nieprocesowych, złożenie odpowiedzi na wniosek (odpowiednik pozwu w  postępowaniu procesowym) będzie wyjątkiem i będzie obligatoryjne dla strony tylko i wyłącznie gdy tak zarządzi przewodniczący.

Rozstrzyganie sprawy już na pierwszym posiedzeniu

Warto również zwrócić uwagę, że zgodnie z nowymi  przepisami rozprawę należy przygotować tak, aby nie było przeszkód do rozstrzygnięcia sprawy na pierwszym posiedzeniu na nią wyznaczonym. Więcej niż jedno posiedzenie sądowe będzie się wyznaczać  tylko w razie konieczności, zwłaszcza gdy przeprowadzenie wszystkich dowodów na jednym posiedzeniu nie będzie możliwe. W takim przypadku posiedzenia powinny się odbywać w kolejnych dniach, a jeżeli nie byłoby to możliwe – tak aby upływ czasu pomiędzy kolejnymi posiedzeniami nie był nadmierny.

Zgłaszanie wniosków dowodowych

W związku z nowym modelem rozpoznawania spraw przez sądy, w którym rozprawa nie będzie już regułą,  art. 217 k. p. c. zostanie uchylony i zastąpiony przez nowe regulacje zezwalające, co do zasady, stronom zgłaszać wnioski dowodowe aż do chwili zatwierdzenia planu postępowania („planu rozprawy”).

Zgodnie z nowymi przepisami, jeżeli wyznaczono posiedzenie przygotowawcze, strona będzie mogła przytaczać twierdzenia i dowody na uzasadnienie swoich wniosków lub dla odparcia wniosków i twierdzeń strony przeciwnej do chwili zatwierdzenia planu postępowania („planu rozprawy”), co powinno nastąpić najpóźniej podczas pierwszego posiedzenia sądowego. Wszelkie twierdzenia i  dowody zgłoszone po zatwierdzeniu planu postępowania („planu rozprawy”) będą podlegały pominięciu, chyba że strona wykaże, że ich powołanie nie było możliwe albo potrzeba ich powołania wynikła później. Jak można przeczytać w uzasadnieniu do projektu zmian w KPC, rozwiązanie to będzie przyjęte: „aby nie zamykać drogi do obrony swych praw stronie,  która  działa  w  dobrej  wierze,  a  tylko  okoliczności  od  niej  niezależne  uniemożliwiają  jej dochowanie terminów”.

Z kolei, jeżeli nie zarządzono przeprowadzenia posiedzenia przygotowawczego, strona będzie mogła przytaczać twierdzenia i dowody, aż do zamknięcia rozprawy, z zastrzeżeniem niekorzystnych skutków, które mogą dla niej wyniknąć z działania na zwłokę lub niezastosowania się do zarządzeń przewodniczącego i postanowień sądu.

Należy uznać, iż proponowane zmiany, pod warunkiem ich wejścia w życie w proponowanym kształcie, w sposób znaczący wpłyną na tryb postępowania przed sądami w  sprawach cywilnych. Pojawi się konieczność przystosowania się do nowych wymogów, zarówno przez strony jak i ich profesjonalnych pełnomocników. Po wejściu w życie proponowanych zmian, strony, w jeszcze większym stopniu niż dotychczas, będą  odpowiadać za wynik ich procesu i staną się w miejsce sądu, jego nowym gospodarzem.  

Piotr Jakubowski
Senior Associate, Adwokat
TGC Corporate Lawyers

Kodeks cywilny – sprawdź, jak możemy pomóc:


Chcesz być na bieżąco?
Subskrybuj nasz newsletter!
Pełna treść zgody

TGC Corporate Lawyers

ul. Hrubieszowska 2
01-209 Warszawa
Polska

+48 22 295 33 00
contact@tgc.eu

NIP: 525-22-71-480, KRS: 0000167447,
REGON: 01551820200000. Sąd Rejonowy dla
m.st. Warszawy, XII Wydział Gospodarczy

Mapa