Ochrona sygnalistów – czy anonimowe zgłoszenia będą obowiązkowo przyjmowane?

Rządowe Centrum Legislacji opublikowało projekt ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa, czyli sygnalistów. Zgodnie z nim pracodawca nie będzie miał obowiązku przyjmowania zgłoszeń anonimowych.

Obecnie w polskim systemie prawnym wciąż brakuje ustawy poświęconej ochronie sygnalistów, czyli osób, które działając w dobrej wierze i w interesie publicznym zgłaszają lub ujawniają informacje o naruszeniach prawa.

Ustawodawca przygotował już kilka wersji projektu ustawy. Niedawno opublikowana została najnowsza wersja przepisów dotyczących ochrony sygnalistów, która nie przewiduje jednak obowiązku przyjmowania przez pracodawcę anonimowych zgłoszeń sygnalistów.

Przypomnijmy, że projekt ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa ma na celu implementację dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z 23 października 2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii. Przy czym dyrektywa unijna nie zakazuje ani nie nakazuje przyjmowania anonimowych zgłoszeń i pozostawia w tej materii dowolność ustawodawcom krajowym. Zaproponowane przez Ministerstwo Rodziny Polityki Społecznej regulacje pozostają więc z nią zgodne.

Czy pracodawca sam zdecyduje o przyjmowaniu anonimowych zgłoszeń?

Według aktualnej wersji projektowanych przepisów dotyczących ochrony sygnalistów to pracodawca zadecyduje czy będzie przyjmował anonimowe zgłoszenia dotyczące naruszeń prawa. Firmy mają to regulować w ramach przyjętych w organizacji procedury zgłoszeń wewnętrznych.

Pracodawca, który nie zdecyduje się na przyjmowanie zgłoszeń anonimowych, nie będzie miał obowiązku ich rozpatrywania. Jeśli jednak pomimo braku uregulowania tej kwestii w procedurze zgłoszeń wewnętrznych zajmie się anonimowym zgłoszeniem, nie będą go obowiązywały wymogi ustawowe związane z procedowaniem takich spraw, np. terminy i działania następcze.

Należy jednak mieć na uwadze, iż organizacja, która zdecyduje się zrezygnować z przyjmowania zgłoszeń anonimowych może narazić się na różne ryzyka. Jednym z nich jest możliwość wycieku danych w przypadku poszukiwania przez sygnalistę innych kanałów zgłoszeniowych lub innych odbiorców informacji.

Ponadto, anonimowość to większe poczucie bezpieczeństwa u osób zgłaszających naruszenia, większa chęć zgłaszania naruszeń, ale też mniejsze poczucie odpowiedzialności sygnalisty za prawdziwość zgłoszenia. Dla pracodawcy anonimowość zgłoszeń to z kolei wyzwanie, szczególnie na etapie projektowania aplikacji lub kanału zgłoszeniowego, ale też możliwość zachowania wysokiej efektywności systemu compliance i dobrego wizerunku firmy. 

Dowiedz się więcej, obejrzyj nagranie: Webinar: Sygnaliści – jak wdrożyć procedury zgłaszania nieprawidłowości?

Ochrona sygnalistów – jak możemy pomóc?

TGC Corporate Lawyers oferuje kompleksowe wsparcie przy wdrożeniu systemu zgłaszania nadużyć, audytach oraz tworzeniu i dostosowaniu obowiązkowych procedur.