31.08.2024 Prawo spółek

PFR wzywa kolejne firmy do zwrotu subwencji z tarcz antycovidowych


Polski Fundusz Rozwoju kontynuuje działania mające na celu odzyskanie środków przyznanych małym i średnim przedsiębiorcom w ramach tzw. „Tarczy antycovidowej”. Dotychczas takie wezwania otrzymało ponad 5,6 tysiąca firm. Niedługo żądania zwrotu środków zostaną wysłane do kolejnych podmiotów.

Subwencje z tarczy na celowniku PFR

PFR na masową skalę wysyła do przedsiębiorców wezwania do zapłaty, za którymi idą pozwy o zwrot całości udzielonych subwencji. Dzieje się tak, pomimo wcześniejszych  decyzji PFR o ich umorzeniu.

Polski Fundusz Rozwoju opiera swoje działania windykacyjne na Regulaminie Programu „Tarczy”. Zgodnie z nim PFR ma prawo do weryfikacji warunków poprawności wypłat do chwili całkowitej spłaty nieumorzonej części subwencji przez przedsiębiorcę.

Chociaż spłaty zostały najczęściej rozłożone na dwa lata, PFR żąda zwrotów w następujących sytuacjach:

  • po ponad 3 latach od wypłaty, pomimo upływu znacznego czasu od otrzymania subwencji, PFR domaga się zwrotu całości lub części przyznanych kwot,
  • po wydaniu decyzji o umorzeniu spłaty części subwencji, pomimo wcześniejszej decyzji o umorzeniu części subwencji, PFR nadal domaga się zwrotu,
  • pomimo spłaty całości kwot pozostałych do zwrotu przez beneficjentów, nawet jeśli całość została spłacona, beneficjenci otrzymują od PFR wezwania do zwrotu.

Wezwania PFR – kontrowersje wokół zwrotów

Tarcza PFR miała pomóc ochronić rynek pracy i zapewnić firmom płynność finansową. Obecnie jednak wiele firm otrzymuje od PFR wezwania do zwrotu całości lub części przyznanych subwencji. Takie żądanie trafiło już do 5,6 tysiąca podmiotów. Niektóre z nich oddały środki, wiele spraw trafiło jednak do sądu.

Podstawy prawne żądania zwrotu przez PFR pozostają niejednokrotnie wątpliwe:

  1. Postanowienia umów o udzielenie subwencji są niespójne wewnętrznie a nawet sprzeczne z regulaminem;
  2. Umowa i regulamin zawierają postanowienia, które można uznać za abuzywne w stosunku do przedsiębiorców, w szczególności chodzi o przepisy dające nieuprawnioną przewagę kontraktową i umożliwiające PFR następcze dochodzenie zwrotu, pomimo wielokrotnego weryfikowania spełnienia kryteriów Tarczy przez przedsiębiorców;
  3. PFR kieruje wezwania np. do przedsiębiorców zagranicznych działających w Polsce w formie oddziału, pomimo że zgodnie z wykładnią PFR w czasie pandemii mieli być oni beneficjentami;
  4. Przepisy o terminach spłaty, odsetkach i warunkach żądania zwrotu są niejasne i wewnętrznie sprzeczne;
  5. W okresie udzielania subwencji kilkakrotnie zmienił się Regulamin Tarczy, co powoduje dalsze trudności w określeniu podstaw prawnych żądań.

Temat zwrotów subwencji z Tarczy budzi duże zainteresowanie i wątpliwości prawne. Wyraźny jest tu bowiem element braku pewności prawnej przedsiębiorców, którzy pomimo szeregu aktywności PFR zatwierdzających wypłatę są nagle wzywani do zwrotu subwencji.

Działania PFR mogą być pod pewnymi warunkami, wobec specyfiki materii pomocy w pandemii COVID-19, uznawane za nadużycie praw podmiotowych.

Tarcza antycovidowa PFR – ratunek dla firm w czasie pandemii

Tarcza antycovidowa obejmowała pakiet programów pomocowych uruchomionych przez Polski Fundusz Rozwoju (PFR) w odpowiedzi na kryzys wywołany pandemią COVID-19. Celem było złagodzenie negatywnych skutków pandemii, a w szczególności:

  • Ochrona rynku pracy i miejsc pracy.
  • Zapewnienie firmom płynności finansowej.
  • Wsparcie dla mikro, małych i średnich przedsiębiorstw (MSP).

Program obejmował dwa główne filary:

  • Tarcza Finansowa PFR 1.0 – obejmowała ona subwencje dla firm i pracowników, dotacje dla samorządów, zwolnienia ze składek ZUS i inne instrumenty wsparcia;
  • Tarcza Finansowa PFR 2.0 – obejmowała ona pomoc firmom z branż najbardziej poszkodowanych pandemią, w tym wsparcie dla gastronomii, hotelarstwa oraz turystyki. Program oferował częściowo bezzwrotne subwencje finansowe.

W ramach pomocy PFR wypłacił przedsiębiorcom ponad 74 mld PLN, z których skorzystało 355 tysięcy podmiotów.  

Sprawdź naszą usługę: Prawo spółek


Bartłomiej Urbanek Senior Associate, Adwokat
TGC Corporate Lawyers
Chcesz być na bieżąco?
Subskrybuj nasz newsletter!
Pełna treść zgody

TGC Corporate Lawyers

ul. Hrubieszowska 2
01-209 Warszawa
Polska

+48 22 295 33 00
contact@tgc.eu

NIP: 525-22-71-480, KRS: 0000167447,
REGON: 01551820200000. Sąd Rejonowy dla
m.st. Warszawy, XII Wydział Gospodarczy

Mapa