Resort Sprawiedliwości od listopada 2017 r. pracuje nad gruntownymi zmianami w ustawie – Kodeks postępowania cywilnego. Obecnie projekt jest w fazie opiniowania.
Projektowana nowelizacja zawiera szereg daleko idących zmian, które w założeniu mają przyśpieszyć rozpoznawanie spraw cywilnych przez sądy. Z punktu widzenia przedsiębiorców najistotniejsze wydaje się postępowanie gospodarcze, które ma zostać ponownie wprowadzone do Kodeksu Postępowania Cywilnego. Rozwiązanie takie funkcjonowało już w przeszłości, jednak zostało zlikwidowane w 2012 roku
Zmianą o najistotniejszym charakterze jest przywrócenie obowiązku powołania przez przedsiębiorcę wszelkich twierdzeń i dowodów już w pierwszym piśmie procesowym. W przypadku zaniechania tego obowiązku strona utraci prawo powołania tych dowodów na późniejszym etapie postępowania. Istotne jest również to, że strona w pierwszym piśmie procesowym będzie zobowiązana do złożenia oświadczenia, że powołała w piśmie wszystkie twierdzenia i dowody. W przypadku braku złożenia oświadczenia, sąd wezwie stronę do powołania wszelkich twierdzeń i dowodów w terminie tygodniowym od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem utraty prawa ich powoływania na dalszym etapie sprawy. Ograniczenie nie będzie jednak dotyczyć sytuacji, w których wcześniejsze powołanie dowodu nie było możliwe albo potrzeba jego powołania wynikła później. Z tym jednak zastrzeżeniem, że strona będzie miała dwa tygodnie na powołanie nowych dowodów od dnia, w którym ich powołanie stało się możliwe lub wynikła potrzeba ich powołania.
Kolejnym novum będzie obowiązek podania przez strony w pierwszym piśmie procesowym swojego adresu poczty elektronicznej albo zawarcie oświadczenia, że strona takiego adresu nie używa. Powyższe rozwiązanie ma na celu usprawnienie kontaktu sądu ze stronami.
Istotne zmiany nie ominą także postępowania dowodowego. Przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków będzie możliwe jedynie wtedy, gdy pomimo przeprowadzenia innych dowodów w sprawie pozostaną niewyjaśnione okoliczności. Ustawodawca tym samym wyraźnie przyznaje w postępowaniu gospodarczym prymat dowodom z dokumentów. Dowody z zeznań świadków będą dopuszczane przez sąd na zasadzie wyjątku.
Nowym rozwiązaniem ma być też tzw. umowa dowodowa, mocą której strony będą mogły wyłączyć określone dowody w jednej lub kilku sprawach (np. poprzez ustalenie przez strony, iż w danej sprawie dla wykazania danej okoliczności nie będą korzystać z opinii biegłego sądowego).
Pożądanym przez ustawodawcę stanem jest rozwiązywanie spraw między przedsiębiorcami na drodze polubownej, tak by przed sąd nie trafiały sprawy, które mogą być rozwiązane poprzez negocjacje samych stron. W ten sposób w założeniu ma być taniej, szybciej, a relacje gospodarcze między kontrahentami będą się mogły sprawniej rozwijać. W związku z tym, w projektowanej nowelizacji przewidziano, że w przypadku gdy z materiału zgromadzonego w sprawie wynikać będzie, że strona zaniechała próby polubownego rozstrzygnięcia sporu, uchylała się od niej lub uczestniczyła w niej w złej wierze, co stało się przyczyną zbędnego wniesienia pozwu lub wadliwego określenia przedmiotu sprawy, sąd będzie mógł obciążyć tą stronę kosztami procesu niezależnie od wyniku postępowania.
Warto również zwrócić uwagę, że zgodnie z założeniami projektu, wyrok w sprawie gospodarczej ma być zrównany z tytułem zabezpieczenia przed jego uprawomocnieniem, zatem wyrok sądu I instancji będzie miał taki sam status jak nieprawomocny nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym, co oznacza, iż dysponując takim tytułem zabezpieczenia powód będzie mógł udać się do komornika w celu np. zajęcia ruchomości czy też rachunku bankowego pozwanego.
W sytuacji niekorzystnego dla strony rozstrzygnięcia, strona zachowa prawo do zaskarżenia orzeczenia sądu I instancji poprzez złożenie apelacji od zapadłego wyroku. Należy również pamiętać, że zgodnie z projektowanymi przepisami, jeżeli wniesiona apelacja ma być rozpoznana na rozprawie z udziałem stron, konieczne będzie złożenie w treści apelacji stosownego wniosku w tym przedmiocie.
Piotr Jakubowski Senior Associate, Adwokat TGC Corporate Lawyers |
Kodeks cywilny – sprawdź, jak możemy pomóc:
ul. Hrubieszowska 2
01-209 Warszawa
Polska
+48 22 295 33 00
contact@tgc.eu
NIP: 525-22-71-480, KRS: 0000167447,
REGON: 01551820200000. Sąd Rejonowy dla
m.st. Warszawy, XII Wydział Gospodarczy