Pracownicze Plany Kapitałowe od 1 stycznia 2019 r.

W dniu 1 stycznia 2019 r. weszła w życie Ustawa z dnia 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych (Dz. U. 2018 poz. 2215), dalej ,,Ustawa”. Wprowadza ona powszechny, obowiązkowy dla podmiotów zatrudniających i dobrowolny dla osób zatrudnionych system długoterminowego oszczędzania, w ramach trzeciego filaru systemu emerytalnego.

Pracownicze Plany Kapitałowe (,,PPK”) będą funkcjonowały obok pracowniczych programów emerytalnych wprowadzonych Ustawą z dnia 20 kwietnia 2004 r. o pracowniczych programach emerytalnych (Dz.U. Nr 116, poz. 1207 z późn. zm.).

Czym są Pracownicze Plany Kapitałowe?

PPK to tworzone przez podmiot zatrudniający i zarządzane przez zewnętrzną instytucję finansową grupowe gromadzenie oszczędności przez uczestnika PPK z przeznaczeniem do wypłaty tych oszczędności, co do zasady po osiągnięciu przez uczestnika PPK 60 roku życia.

Automatycznie do systemu przystąpią wszyscy pracownicy w wieku 18-55 lat, w imieniu których pracodawca zawrze umowę o prowadzenie PPK. Z kolei pracownicy w wieku od 55 do 70 lat mogą zwrócić się do pracodawcy z wnioskiem o zawarcie w ich imieniu takiej umowy. Uczestnictwo w systemie PPK będzie jednak dobrowolne, pracownik będzie mógł w każdym momencie zrezygnować z przekazywania wpłat do PPK, podpisując deklarację rezygnacji. 

Obowiązki pracodawcy a PKK.

Podmiot zatrudniający jest zobowiązany do utworzenia PPK nawet w sytuacji, gdy zatrudnia jedną osobę zatrudnioną. Głównymi podmiotami zobowiązanymi do utworzenia PPK są pracodawcy, tj. podmioty zatrudniające pracowników na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę. Niemniej jednak Ustawa zobowiązuje także inne podmioty do utworzenia PPK, np. zleceniodawców lub nakładców. Konsekwencją ustalenia szerokiego kręgu podmiotów, które będą zobowiązane do utworzenia PPK jest fakt, że uprawnionymi do uczestnictwa w PPK oprócz pracownika będą np. osoby fizyczne po ukończeniu 18 roku życia wykonujące pracę na podstawie umowy zlecenia, umowy agencyjnej lub innej umowy o świadczenie usług.

Od kiedy obowiązują Pracownicze Plany Kapitałowe?

Pomimo tego, że Ustawa weszła w życie w dniu 1 stycznia 2019 r., obowiązek zawierania umów o zarządzanie PPK będzie wprowadzany stopniowo:

• od 1 lipca 2019 r. dla podmiotów, które zatrudniają co najmniej 250 osób;
• od 1 stycznia 2020 r. dla podmiotów zatrudniających co najmniej 50 osób;
• od 1 lipca 2020 r. dla podmiotów zatrudniających co najmniej 20 osób;
• od 1 stycznia 2021 r. dla pozostałych podmiotów oraz osób zatrudnionych  w jednostkach sektora finansów publicznych.

W ramach projektowanych rozwiązań przewidziano zawieranie dwóch rodzajów umów:

• umowy o zarządzanie PPK (stronami będą podmiot zatrudniający i instytucja finansowa, np. fundusz inwestycyjny, fundusz emerytalny),
• umowy o prowadzenie PPK (stronami będą osoba zatrudniona i instytucja finansowa).

Do podstawowych obowiązków podmiotu zatrudniającego będą należały wybór instytucji finansowej za pośrednictwem której zostaną utworzone rachunki dla uczestników PPK a następnie podpisanie z instytucją finansową umowy o zarządzanie PPK i prowadzenie rachunku na rzecz uczestników PPK. Podmiot zatrudniający będzie także zobowiązany do dokonywania wpłat na PPK w wysokości 1,5% wynagrodzenia (składka obligatoryjna). Podmiot zatrudniający może zadeklarować także dokonywanie wpłaty dodatkowej w wysokości do 2,5% wynagrodzenia.

Natomiast jeżeli osoba zatrudniona zdecyduje się na uczestnictwo w PPK, będzie ona zobowiązana do pokrywania wpłat obligatoryjnych w wysokości 2% wynagrodzenia. Może ona także zadeklarować dokonywanie dobrowolnych wpłat dodatkowych w wysokości do 2% wynagrodzenia.

Zachętą do gromadzenia środków w ramach Pracowniczych Planów Kapitałowych przewidzianą w uchwalonej ustawie mają być tak zwane wpłaty powitalne i dopłaty roczne. Wpłata powitalna będzie świadczeniem jednorazowym w wysokości 250 zł finansowanym z Funduszu Pracy. Następnie co roku, z tytułu uczestnictwa w PPK, pracownik będzie otrzymywał dopłatę roczną po spełnieniu warunków określonych w ustawie.

Kto nie ma obowiązku wprowadzenia PKK?

Przepisów ustawy nie stosuje się do podmiotu zatrudniającego, który prowadzi PPE oraz nalicza i odprowadza składki podstawowe w rozumieniu ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o pracowniczych programach emerytalnych do PPE w wysokości co najmniej 3,5% wynagrodzenia (w rozumieniu ustawy), jeżeli do PPE przystąpiło co najmniej 25% osób zatrudnionych w danym podmiocie zatrudniającym.

Podmiot zatrudniający za niewywiązanie się z obowiązku zawarcia w imieniu i na rzecz osoby zatrudnionej umowy o prowadzenie PPK, nie dopełnienie obowiązku dokonywania wpłat do PPK, nie zgłaszanie wymaganych ustawą danych lub podawanie nieprawdziwych danych, czy za nieprowadzenie dokumentacji związanej z obliczaniem wpłat do PPK  będzie podlegał karze grzywny w wysokości od 1 000 zł do 1 000 000 zł. Realizacja obowiązku tworzenia i prowadzenia PPK będzie kontrolowana przez Państwową Inspekcję Pracy.

Autorka:

Joanna Cieśluk
Radca Prawny
TGC Corporate Lawyers

Prawo pracy – sprawdź, jak możemy pomóc: