Senat przyjął ustawę o ochronie sygnalistów. Katalog naruszeń bez prawa pracy

Podczas posiedzenia 5 czerwca Senat przyjął rządową ustawę o sygnalistach. Wprowadził do ustawy poprawki, w tym jedną szczególnie ważną z punktu widzenia zarówno pracowników, jak i pracodawców. Dokument powróci teraz do Sejmu w celu kontynuowania dalszych prac legislacyjnych.

Ochrona sygnalistów – nowe przepisy dla wspólnego dobra

Nadrzędnym celem nowych przepisów jest zapewnienie kompleksowej ochrony osobom zgłaszającym naruszenia prawa, czyli tzw. sygnalistom. Ochrona ta ma dotyczyć wszystkich zgłaszających naruszenia prawa, niezależnie od podstawy i formy zatrudnienia lub pełnienia służby. Zgłoszenia będzie więc mógł dokonać pracownik, były pracownik, funkcjonariusz, żołnierz zawodowy, zleceniobiorca, osoba współpracująca na podstawie umowy B2B, stażysta czy wolontariusz.

Główne założenia procedowanej ustawy to m.in.:

• Ochrona wszystkich zgłaszających naruszenia prawa, niezależnie od formy zatrudnienia;
• Zapewnienie poufności tożsamości zgłaszającego;
• Rzetelne rozpatrywanie zgłoszeń;
• Ochrona przed zwolnieniem i innymi formami represji;
• Możliwość dochodzenia roszczeń odszkodowawczych w przypadku poniesienia szkody w związku ze zgłoszeniem.

Ustawa o ochronie sygnalistów – Senat wykreśla prawo pracy

Podczas prac nad ustawą, senatorowie zdecydowali się wykreślić z katalogu zgłaszanych naruszeń te dotyczące prawa pracy. Oznacza to, że sygnaliści nie będą mogli zgłaszać pracodawcom naruszeń przepisów kodeksu pracy, takich jak mobbing, dyskryminacja czy nieprawidłowe naliczanie wynagrodzenia.

Mimo tej decyzji, pracodawcy, którzy chcą przyjmować zgłoszenia dotyczące naruszeń prawa pracy, nadal będą mogli to robić. Będą musieli jednak sami rozszerzyć katalog zgłaszanych naruszeń w swoich wewnętrznych procedurach i na podstawie aktów wewnątrzzakładowych.

Wewnętrzna procedura zgłaszania naruszeń w zakładzie pracy powinna więc określać, jakie naruszenia mogą być zgłaszane, w jaki sposób zgłaszać naruszenia oraz jak będą one rozpatrywane. Sygnaliści, którzy zechcą zgłaszać naruszenia prawa pracy, będą musieli sprawdzić, czy ich pracodawca przyjmuje takie zgłoszenia, a jeśli tak, będą zobowiązani postępować zgodnie z przyjętą w danym zakładzie pracy wewnętrzną procedurą.

Polska z ochroną sygnalistów. Nowa ustawa coraz bliżej wejścia w życie

Sejm rozpatrzy zmiany Senatu wprowadzone do ustawy o ochronie sygnalistów najprawdopodobniej na posiedzeniu rozpoczynającym się już 12 czerwca 2024 r. Po ponownym przejściu przez Sejm, ustawa trafi na biurko Prezydenta RP. Prezydent ma 30 dni na podjęcie decyzji: może podpisać ustawę, zawetować ją lub skierować do Trybunału Konstytucyjnego.

Proces legislacyjny najprawdopodobniej niedługo dobiegnie więc końca, a większość nowych przepisów wejdzie w życie już jesienią tego roku. Po upływie 3-miesięcznego vacatio legis, sygnaliści będą mogli wreszcie skorzystać z kompleksowej ochrony prawnej. Pracodawcy natomiast szybko będą musieli wdrożyć nowe regulacje w swoich organizacjach.

Przypomnijmy, że termin implementacji dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady UE w krajach członkowskich minął już w 2021 r. Polska jednak nadal nie wprowadziła nowych przepisów w życie. Wejście w życie omawianej ustawy to jednak nie koniec drogi nowych regulacji. Za dwa lata Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej planuje przeprowadzić ewaluację systemu ochrony sygnalistów, aby sprawdzić jego działanie w praktyce i wprowadzić ewentualne usprawnienia.

Ochrona sygnalistów – dowiedz się jak możemy pomóc

Oferujemy kompleksowe wsparcie w implementacji efektywnego systemu zgłaszania nadużyć, audytów działalności przedsiębiorstwa oraz opracowywania i dostosowywania niezbędnych procedur.

Dowiedz się więcej: Ochrona sygnalistów – kancelaria prawna TGC

Zapraszamy także na nasz bezpłatny webinar: Ochrona sygnalistów – jak wdrożyć przepisy nowej ustawy? 

Chcesz porozmawiać o ochronie sygnalistów w Twojej firmie już dziś? Zapisz się na bezpłatną konsultację z naszymi ekspertami: