28.06.2021 Prawo spółek

Spółka z o.o. a oddział spółki w Polsce – prowadzenie działalności w Polsce przez obcokrajowców


Przedsiębiorcy zagraniczni wchodząc na polski rynek stają przed dylematem dotyczącym wyboru formy prowadzenia działalności. W praktyce najczęściej decydują się na założenie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub oddziału.

Oddział a spółka z o.o. – forma prawna i odpowiedzialność

Podstawową cechą odróżniającą spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością od oddziału przedsiębiorcy zagranicznego jest forma prawna.

Oddział w przeciwieństwie do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością nie posiada osobowości prawnej (nie jest nawet tzw. „ułomną osobą prawną”). Stanowi on wyodrębnioną i samodzielną organizacyjnie część działalności gospodarczej prowadzonej przez przedsiębiorcę poza jego siedzibą. Ma to doniosłe znaczenie praktyczne, albowiem w związku z tym oddział nie posiada ani zdolności prawnej, ani zdolności do czynności prawnych.

Oddział działa tylko i wyłącznie w ramach przedsiębiorcy zagranicznego, a wszelkie prawa i obowiązki nabywane w związku z prowadzoną w ramach oddziału działalnością gospodarczą stają się w istocie prawami i obowiązkami przedsiębiorcy zagranicznego. Podstawową konsekwencją braku osobowości prawnej jest brak odpowiedzialności oddziału za prowadzoną przez niego działalność. Pełną odpowiedzialność za jego działalność ponosi przedsiębiorca zagraniczny.

W spółce z ograniczoną odpowiedzialnością natomiast całą odpowiedzialność ponosi spółka oraz w określonych przepisami kodeksu spółek handlowych – członkowie jej organów zarządzających.

Odpowiedzialność wspólników spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jest wyłączona (za wyjątkiem czynności dokonanych podczas tworzenia spółki). Jeżeli przedsiębiorca zagraniczny zamierza ograniczyć odpowiedzialność do majątku w ramach jednego podmiotu (lub państwa), to decyduje się na założenie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. W takim przypadku przedsiębiorca zagraniczny tworzy nowy byt prawny odrębny od przedsiębiorcy zagranicznego, posiadający osobowość prawną, a co za tym idzie zdolność prawną i zdolność do czynności prawnych.

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością musi posiadać kapitał zakładowy na minimalnym poziomie w wysokości 5.000 złotych i jej działalność podlega licznym polskim regulacjom, w tym w szczególności ustawy o rachunkowości, kodeksu spółek handlowych, prawa upadłościowego oraz prawa restrukturyzacyjnego. Przepisy te nie tylko w sposób szczegółowy reglamentują zasady prowadzenia działalności przez spółkę, lecz też służą kontroli kondycji finansowej i zapewnieniu bezpieczeństwa obrotu gospodarczego. Narzucają one w związku z tym liczne ograniczenia na spółkę i statuują po spełnieniu określonych przesłanek między innymi obowiązek złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości lub wszczęcie postępowania restrukturyzacyjnego, zwołania zgromadzenia wspólników w celu podjęcia uchwały o dalszym istnieniu spółki, czy też zakaz zwrotu wspólnikom wkładów wniesionych do spółki lub ustawowe ograniczenia dotyczące wypłaty dywidendy, w tym zaliczek na poczet dywidendy.

Kwestie finansowe i podatki

Pod względem podatkowym oddział przedsiębiorcy zagranicznego zasadniczo nie różni się od spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

Oba te podmioty są zobowiązane płacić podatek dochodowy od osób prawnych (CIT) i od dochodów osiąganych na terytorium Polski. Zarówno spółka, jak i oddział są płatnikami VAT. Dla oddziału przedsiębiorcy zagranicznego prowadzi się wprawdzie wyodrębnioną księgowość, lecz z racji, że oddział nie posiada własnego kapitału jego finanse są ujmowane w rocznym sprawozdaniu finansowym przedsiębiorcy zagranicznego.

Przedsiębiorca zagraniczny ma pełną swobodę decydowania o kondycji finansowej oddziału i nie stosuje się do oddziału przepisów chroniących bezpieczeństwo obrotu gospodarczego, o których mowa powyżej. Oznacza to, że oddział może przynosić straty, a przedsiębiorca zagraniczny nie będzie zobowiązany do przedsięwzięcia w związku z tym jakichkolwiek czynności, które byłyby wymagane od spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

Oddział a spółka z o.o. – reprezentacja

Jak zostało to powyżej wskazane w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością funkcjonują organy, posiadające określone kompetencje w ramach spółki. Należą do nich zgromadzenie wspólników – organ składający się ze wszystkich wspólników decydujący o najważniejszych aspektach funkcjonowania spółki, zarząd – organ uprawniony do reprezentowania i prowadzenia spraw spółki oraz fakultatywnie rada nadzorcza lub komisja rewizyjna – organ pełniący czynności kontrolne w spółce.

W przeciwieństwie do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, oddział przedsiębiorcy zagranicznego nie posiada formalnych odrębnych organów zarządzających. Sprawy oddziału prowadzą właściwe do reprezentowania i prowadzenia spraw organy przedsiębiorcy zagranicznego lub – co jest najczęściej spotykane w praktyce – powołany przez ten organ pełnomocnik zwany również kierownikiem oddziału.

Zobacz także: Spółki – wsparcie przy zakupie lub sprzedaży

Zakres działalności

Przedsiębiorca decydujący się na prowadzenie działalności w formie oddziału jest ponadto istotnie ograniczony jeśli chodzi o przedmiot działalności gospodarczej prowadzonej w Polsce. Jego zakres nie może wykraczać poza przedmiot działalności przedsiębiorcy zagranicznego. Może być jedynie taki sam lub węższy. W przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością przedmiot działalności może zostać dowolnie obrany i nie musi być w ogóle powiązany z działalnością przedsiębiorcy zagranicznego.

Nazwa oddziału i spółki – wymagania

Nazwa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością co do zasady może być obrana dowolnie, zaś nazwa oddziału musi być tożsama z firmą przedsiębiorcy zagranicznego.

 Każdorazowa zmiana firmy przez przedsiębiorcę powoduje automatyczną zmianę nazwy oddziału, co oznacza, że postanowienie sądu o wpisie nowej nazwy oddziału do rejestru przedsiębiorców KRS będzie miało charakter deklaratoryjny i nawet przed momentem wpisu oddział powinien posługiwać się aktualną nazwą przedsiębiorcy głównego. Nazwa oddziału musi obligatoryjnie zawierać jej formę prawną w tłumaczeniu na język polski z dodaniem wyrazów „oddział w Polsce”. Zmiana firmy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością nastąpi z momentem wpisu do KRS nowej nazwy (co wymaga zmiany umowy spółki przed notariuszem). Firma spółki z ograniczoną odpowiedzialnością musi zawierać dopisek: „spółka z ograniczoną odpowiedzialnością” z możliwością stosowania w obrocie skrótów: „sp. z o.o.” lub „spółka z o.o.”.

Ile trwa zarejestrowanie spółki z o.o. i oddziału?

Na korzyść spółki z ograniczoną odpowiedzialnością przemawia natomiast czas rejestracji oraz moment rozpoczęcia działalności gospodarczej. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością może rozpocząć prowadzenie działalności gospodarczej już po zawarciu umowy spółki a przed zarejestrowaniem w Krajowym Rejestrze Sądowym, jako spółka w organizacji, a sama rejestracji spółki w najszybszej formule – elektronicznej – trwa zazwyczaj ok. 3 dni.

Ponadto istnieje możliwość zakupu gotowych do niezwłocznego prowadzenia działalności spółek z ograniczoną odpowiedzialnością. Takiej możliwości nie ma w przypadku oddziału przedsiębiorcy zagranicznego.

Przedsiębiorca zagraniczny może rozpocząć działalność w ramach oddziału dopiero po uzyskaniu wpisu do rejestru przedsiębiorców, a rejestracja oddziału trwa około 2-3 miesiące.

Obydwie formy działalności mają swoje praktyczne przewagi jak i niedoskonałości. Przed podjęciem decyzji o wyborze formy należy przeanalizować cele rozpoczęcia działalności gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jak również ryzyka temu towarzyszące oraz posiadane środki organizacyjne i kompetencyjne. Warto przy tym zasięgnąć porady międzynarodowej kancelarii prawnej, która zapewni pełne doradztwo i umożliwi podjęcie optymalnej decyzji biznesowej.

 

Rodzaj Podmiotu

Kategoria

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością

Oddział przedsiębiorcy zagranicznego

Osobowość prawna

TAK

NIE

Zdolność prawna (możliwość nabywania we własnym imieniu praw i zaciągania zobowiązań)

TAK

NIE

Majątek podmiotu odrębny od przedsiębiorcy zagranicznego

TAK

NIE

Zdolność sądowa (do występowania w procesach w charakterze powoda lub pozwanego)

TAK

NIE

Firma

Dowolna z dodatkiem „spółka z ograniczoną odpowiedzialnością” lub skrótem „sp. z o.o.”

Tożsama z firmą przedsiębiorcy zagranicznego z dodatkiem formy prawnej w tłumaczeniu na język polski z dodaniem wyrazów „oddział w Polsce”

Przedmiot działalności gospodarczej

Ustalony w umowie spółki

Nie może wykraczać poza przedmiot działalności przedsiębiorcy zagranicznego

Kapitał zakładowy

Co najmniej 5.000,00 zł

Brak wymogu

Organy

Zgromadzenie Wspólników, Zarząd oraz fakultatywnie Rada Nadzorcza lub Komisja Rewizyjna

Brak odrębnych organów od przedsiębiorcy zagranicznego

Reprezentacja

Członkowie zarządu, zgodnie z zasadami reprezentacji ustalonymi w umowie spółki

Organy reprezentujące przedsiębiorcę zagranicznego lub powołany przez ten organ pełnomocnik – kierownik oddziału

Kiedy może zacząć działalność?

Niezwłocznie po zawarciu umowy spółki (jako spółka w organizacji)

Po dokonaniu rejestracji w KRS

Podatki

CIT, VAT

CIT, VAT

Zapraszamy do zapoznania się ze szczegółowymi informacjami na temat zakładania spółki z o.o. i oddziału w Polsce:

Autorzy:

Beata Ordowska
General Partner, Adwokat
TGC Corporate Lawyers

Paweł Góra
Radca Prawny
TGC Corporate Lawyers

Jak możemy pomóc?

TGC Corporate Lawyers oferuje pełne wsparcie w procesie tworzenia, prowadzenia i zamykania spółek i oddziałów przedsiębiorców zagranicznych, w tym w podejmowaniu decyzji strategicznych i prawnych. Pomagamy klientom działającym w grupach kapitałowych, ale również małym i średnim przedsiębiorstwom, spółkom publicznym, organizacjom pozarządowym oraz organizacjom non-profit. Naszym klientom oferujemy również zakup gotowych spółek, które od razu po dokonaniu zamówienia mogą być wykorzystane do prowadzenia działalności gospodarczej przez klienta.


Chcesz być na bieżąco?
Subskrybuj nasz newsletter!
Pełna treść zgody

TGC Corporate Lawyers

ul. Hrubieszowska 2
01-209 Warszawa
Polska

+48 22 295 33 00
contact@tgc.eu

NIP: 525-22-71-480, KRS: 0000167447,
REGON: 01551820200000. Sąd Rejonowy dla
m.st. Warszawy, XII Wydział Gospodarczy

Mapa