25.05.2020 Prawo spółek

Tarcza finansowa – jak rozumieć określenie przedsiębiorstwa MŚP?


Od 29 kwietnia 2020 r. mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa uzyskały możliwość wnioskowania o przyznanie dofinansowania w formie subwencji w ramach tzw. Tarczy Finansowej. Jak się okazało w praktyce, regulamin określający definicję małego i średniego przedsiębiorstwa nie był precyzyjny, co skutkowało różnorodną interpretacją regulaminu.

W odpowiedzi na apele przedsiębiorców Polski Fundusz Rozwoju (PFR) wydał komunikaty z dodatkowymi informacjami na ten temat. 28 maja 2020 r. wchodzi natomiast w życie znowelizowany regulamin programu rządowego precyzujący definicję małego oraz średniego przedsiębiorstwa uprawnionego do uzyskania subwencji w ramach programu.

Beneficjent

Aby skorzystać z subwencji przydzielanej w ramach Tarczy Finansowej należy w pierwszej kolejności spełnić wymogi kwalifikujące podmiot jako beneficjenta programu.

Zgodnie z regulaminem, Beneficjentami są przedsiębiorcy w rozumieniu art. 4 ust. 1 i 2 Prawa Przedsiębiorców posiadający status Mikroprzedsiębiorcy lub MŚP. W ramach określenia statusu Beneficjenta przedsiębiorcy są zobowiązani do weryfikacji, czy nie są oni dużymi przedsiębiorcami w wyniku powiązań lub charakteru właściciela (zawsze dużym przedsiębiorstwem będzie taki podmiot, którego 25 % lub więcej kapitału lub praw głosu jest kontrolowane bezpośrednio lub pośrednio, wspólnie lub indywidualnie, przez co najmniej jeden organ publiczny).

Kto jest Przedsiębiorcą?

Przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, wykonująca działalność gospodarczą. Przedsiębiorcami są także wspólnicy spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej.

Status MŚP oraz mikroprzedsiębiorcy

MŚP to przedsiębiorstwo, które na dzień 31 grudnia 2019 r. posiadało do 249 pracowników (z wyłączeniem właściciela), a jego roczny obrót za 2019 r. nie przekroczył 50 mln EUR, lub suma bilansowa za 2019 r. nie przekroczyła 43 mln EUR.

Przedsiębiorstwa przekraczające powyższe progi są uznawane za duże przedsiębiorstwa. Przy czym dużym przedsiębiorstwem będzie takie, które przekracza próg zatrudnienia albo oba progi finansowe. W sytuacji, w której przedsiębiorstwo będzie zatrudniało więcej niż 249 pracowników, będzie ono uznane z dużego przedsiębiorcę niezależnie od wielkości obrotów lub sumy bilansowej. Podobnie będzie w przypadku, gdy przedsiębiorstwo zatrudnia co prawda mniej niż 250 pracowników, lecz jego obroty wynoszą powyżej 50 mln EUR oraz suma bilansowa plasuje się powyżej 43 mln EUR. Natomiast w sytuacji, gdy przedsiębiorstwo zatrudnia mniej niż 250 pracowników i ma niższe obroty niż 50 mln EUR, to nawet gdyby suma bilansowa przekraczała wartość 43 mln EUR i tak takie przedsiębiorstwo będzie uznane za średnie ewentualnie małe. Tak samo będzie, gdy obroty przekroczą 50 mln EUR lecz suma bilansowa będzie mniejsza niż 43 mln EUR. W takich przypadkach przedsiębiorstwa będą zakwalifikowane do kategorii MŚP i będą mogły się ubiegać o pomoc w ramach Tarczy Finansowej.

Przedsiębiorstwa z sektora MŚP muszą przy tym zatrudniać średniorocznie co najmniej 10 pracowników i mieć roczny obrót lub sumę bilansową w wysokości co najmniej 2 milionów EUR. W przypadku, gdy przedsiębiorstwo nie osiąga tych wskaźników, zostanie uznane za mikrofirmę.

Mikrofirmą będzie natomiast przedsiębiorstwo, które posiada od 1 do 9 pracowników (z wyłą­czeniem właściciela) oraz roczny obrót lub suma bilansowa nie przekracza kwoty 2 mln EUR. Jednym z warunków uznania przedsiębiorcy za beneficjenta programu jest to, że musi on zatrudniać co najmniej 1 osobę. Oznacza to, że w sytuacji, gdy przedsiębiorca nie zatrudniał pracowników na dzień 31 grudnia 2019 r. nie będzie uprawniony do uzyskania subwencji w ramach Tarczy Finansowej. Jeżeli więc mikroprzedsiębiorca nie zatrudnia pracowników, to pomoc w tamach Tarczy Finansowej nie będzie mogła zostać mu przyznana.

Aby, przedsiębiorca mógł otrzymać pomoc w ramach Tarczy Finansowej, to musi wykazać się statusem MŚP lub mikroprzedsiębiorcy.  Nie może być zatem beneficjentem finansowania udzielonego w ramach programu rządowego “Tarcza Finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju dla Dużych Firm”, co oznacza, iż nie może być uznany za duże przedsiębiorstwo.

Ponadto, przedsiębiorca powinien ustalić, czy spełnia warunki do uznania prowadzonej przez siebie działalności za MŚP w zakresie powiązań łączących przedsiębiorcę z innymi podmiotami. Oznacza to, że w przypadku Grupy Kapitałowej do określenia statusu MŚP uwzględnia się obrót, sumę bilansową i ilość pracowników dla wszystkich spółek Grupy Kapitałowej.

Kogo możemy uznać za pracownika?

Pracownikiem dla celów ustalenia statusu przedsiębiorcy jest wyłącznie osoba, o której mowa w art. 2 kodeksu pracy, tj. osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę (zarówno osoby zatrudnione na pełny etat jak i na ułamkową część etatu).

Nie uwzględnia się pracowników przebywających na urlopach macierzyńskich, urlopach na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopach ojcowskich, urlopach rodzicielskich i urlopach wychowawczych, zatrudnionych w celu przygotowania zawodowego, a także osób zatrudnionych na podstawie umów cywilnoprawnych.

Np. przedsiębiorstwo na 31 grudnia 2019 r. nie posiadało  żadnego pracownika, ale zatrudniało 3 osoby na umowę zlecenia (zgłoszone do ubezpieczeń społecznych). Taka firma nie spełnia warunku zatrudniania pracowników.

Do liczby pracowników dla celów ustalenia statusu przedsiębiorcy wliczamy osoby zgłoszone do ZUS z kodami ubezpieczenia: 0110, 0111, 0125, 0126 na dzień 31.12.2019 r.

Należy wskazać, że w przypadku ustalania statusu przedsiębiorstwa osoba współpracująca nie jest wliczana do liczby pracowników. Natomiast, w przypadku ustalania wartości subwencji dla mikrofirm oraz umorzenia subwencji dla MŚP osoba współpracująca będzie uznana za pracownika.

W celu obliczenia stanu zatrudnienia dla określenia statusu przedsiębiorcy należy zsumować etaty i ich ułamkowe części (nie sumujemy osób). Liczbę należy zaokrąglać zawsze w górę, np. zatrudniając na etat 3,2 pracownika, należy wpisać cyfrę 4.

Np. gdy przedsiębiorca zatrudnia 2 osoby na pełny etat i 3 osoby na pół etatu, to stan zatrudnienia wynosi 3,5 po zaokrągleniu 4 pracowników.

Wyjątek od tej zasady dotyczy przedsiębiorstw, które na dzień 31 grudnia 2019 r. zatrudniały tylko jedną osobę, w niepełnym wymiarze czasu pracy (niezależnie od wielkości etatu tego pracownika, np. firma zatrudniająca wyłącznie jedną osobę na 1/3 etatu będzie uznana za mikrofirmę).

Co oznacza roczny obrót i suma bilansowa?

Roczny obrót określa się przez obliczenie dochodu, jaki w ciągu uwzględnianego roku przedsiębiorstwo uzyskało ze sprzedaży produktów i świadczenia usług w ramach swojej zwykłej działalności gospodarczej, po odjęciu rabatów. Obrót należy liczyć bez uwzględnienia podatku od wartości dodanej (VAT) oraz innych podatków pośrednich.

Roczna suma bilansowa odnosi się do wartości głównych aktywów przedsiębiorstwa.

Przedsiębiorstwa powiązane

Określając status MŚP Beneficjent jest zobowiązany zweryfikować́, czy zachodzą̨ po jego stronie powiązania w ramach relacji łączących go z innymi przedsiębiorstwami (m.in. w ramach grup kapitałowych).

Do ustalenia statusu MŚP uwzględnia się jedynie przedsiębiorstwa powiązane bezpośrednio. Ważne jest również, iż do określenia swojego statusu przedsiębiorstwo uwzględnia dane spółek partnerskich i powiązanych za granicą i w Polsce (czyli takich które mają odpowiednio powyżej 50% udziałów w Spółce lub głosów albo pomiędzy 25% a 50% wtedy uwzględnia je proporcjonalnie). Ponadto, przedsiębiorca powinien uwzględnić Spółki za granicą i w Polsce, które są powiązane w sposób siostrzany lub osoby jeżeli działają na tym samym rynku lub pokrewnym (uzupełniającym).

Dane dotyczące powiązań ustalane są na dzień 31 grudnia 2019 r.

W przypadku gdy dane przedsiębiorstwo posiada przedsiębiorstwa powiązane – do jego danych w zakresie liczby pracowników oraz rocznego obrotu i sumy bilansowej dolicza się w całości dane przedsiębiorstw powiązanych.

Za przedsiębiorstwo powiązane uznaje się przedsiębiorstwa, które pozostają w jednym z poniższych związków:

  • przedsiębiorstwo ma większość praw głosu w innym przedsiębiorstwie w roli udziałowca/akcjonariusza lub członka,
  • przedsiębiorstwo ma prawo wyznaczyć lub odwołać większość członków organu administracyjnego, zarządzającego lub nadzorczego innego przedsiębiorstwa,
  • przedsiębiorstwo ma prawo wywierać dominujący wpływ na inne przedsiębiorstwo na podstawie umowy zawartej z tym przedsiębiorstwem lub postanowień w jego statucie lub umowie spółki,
  • przedsiębiorstwo będące udziałowcem/akcjonariuszem lub członkiem innego przedsiębiorstwa kontroluje samodzielnie, na mocy umowy z innymi udziałowcami/akcjonariuszami lub członkami tego przedsiębiorstwa, większość praw głosu udziałowców/akcjonariuszy lub członków w tym przedsiębiorstwie,

W przypadku gdy dane przedsiębiorstwo posiada przedsiębiorstwa partnerskie – do jego danych w zakresie liczby pracowników oraz rocznego obrotu i sumy bilansowej dolicza się dane przedsiębiorstw partnerskich proporcjonalnie do procentowego udziału w kapitale lub prawach głosu (z tym że należy wziąć pod uwagę wyższy udział) – nie dotyczy to publicznych korporacji inwestycyjnych, spółek venture capital, osób fizycznych lub grupy osób fizycznych prowadzących regularną działalność inwestycyjną jako tzw. „anioły biznesu”, o ile całkowita kwota inwestycji tych inwestorów w jedno przedsiębiorstwo nie przekroczy 1 250 000 EUR; inwestorzy instytucjonalni, w tym fundusze rozwoju regionalnego.

Za przedsiębiorstwo partnerskie uznaje się wszystkie przedsiębiorstwa, które nie są przedsiębiorstwami powiązanymi i między którymi istnieją następujące związki:

  • przedsiębiorstwo działające na rynku wyższego szczebla (typu upstream) posiada, samodzielnie lub wspólnie z co najmniej jednym przedsiębiorstwem powiązanym, co najmniej 25% kapitału innego przedsiębiorstwa działającego na rynku niższego szczebla (typu downstream) lub praw głosu w takim przedsiębiorstwie,

Dane przedsiębiorstw, które podlegają sumowaniu należy ustalać na podstawie ksiąg rachunkowych lub danych pochodzących ze skonsolidowanego sprawozdania finansowego.

Zobacz także: WEBINAR: Tarcza Finansowa MŚP – zagadnienia praktyczne

Czy dotyczy to spółek osobowych?

Tak. W przypadku spółek osobowych dla ustalenia statusu przedsiębiorcy uwzględnia się spółki partnerskie oraz wkłady wspólnika i ich stosunek % analogicznie jak przy procencie udziału w kapitale w spółkach kapitałowych, jeżeli są to spółki działające na tym samym rynku lub pokrewnym (uzupełniającym).

Jak możemy pomóc:

 W przypadku chęci skorzystania z tarczy finansowej PFR pomagamy klientom: 

  • w ustaleniu czy firma jest mikroprzedsiębiorstwem albo MŚP
  • w ustaleniu czy wystąpił spadek obrotów
  • w ustaleniu liczby osób zatrudnionych
  • w wyjaśnianiu rozbieżności w US / ZUS w przypadku decyzji odmownej
  • w rozliczeniu subwencji

 Autorzy:

Grzegorz Witczak
Dyrektor Działu Prawa Gospodarczego i Nieruchomości, Adwokat
TGC Corporate Lawyers

Michał Fatek
Aplikant radcowski
TGC Corporate Lawyers

Klaudia Szatan
Aplikant Radcowski
TGC Corporate Lawyers


Chcesz być na bieżąco?
Subskrybuj nasz newsletter!
Pełna treść zgody

TGC Corporate Lawyers

ul. Hrubieszowska 2
01-209 Warszawa
Polska

+48 22 295 33 00
contact@tgc.eu

NIP: 525-22-71-480, KRS: 0000167447,
REGON: 01551820200000. Sąd Rejonowy dla
m.st. Warszawy, XII Wydział Gospodarczy

Mapa