Zamówienia publiczne – najważniejsze zmiany od 2022 roku

Od 1 stycznia 2022 obowiązują nowe wartości progów unijnych dla zamówień publicznych. Wzrasta także przelicznik kursu EUR do złotego. 

Nowe wartości progów dla zamówień publicznych zostały opublikowane 11 listopada 2021 r. w rozporządzeniu Komisji Europejskiej oraz w obwieszczeniu Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych z 15 grudnia 2021 r.

Zamówienia publiczne – wyższe progi unijne i nowy przelicznik 

Nowe progi wartości zamówień w UE w 2022 roku

W powyższej tabeli zastosowano nowy obowiązujący od stycznia 2022 roku przelicznik EUR na PLN – 4,4536 PLN za 1 EUR (w roku ubiegłym było to 4,2693 PLN za 1 EUR).

Jest to średni kurs złotego w stosunku do euro, stanowiący podstawę przeliczania wartości zamówień publicznych lub konkursów, ustalony na podstawie kwot określonych w komunikacie Komisji Europejskiej w sprawie równowartości progów określonych w dyrektywach Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/23/UE, 2014/24/UE, 2014/25/UE i 2009/81/WE.

Zamówienia publiczne – nowe rozporządzenia od 2022 roku

Z dniem 1 stycznia 2022 r. zaczęły obowiązywać również liczne istotne rozporządzenia dotyczące zamówień publicznych, interesujące dla przedsiębiorców, w tym przede wszystkim:

• rozporządzenie o metodzie kalkulacji kosztów cyklu życia budynków oraz sposobu przedstawienia informacji o tych kosztach (zastępujące rozporządzenie z 2018 r.);
• rozporządzenie o szczegółowym zakresie i formie dokumentacji projektowej i specyfikacji technicznej wykonania i odbioru robót budowlanych oraz programu funkcjonalno-użytkowego (zastępujące rozporządzenie z 2004 r.);
• rozporządzenie o informacjach zawartych w rocznym sprawozdaniu o udzielonych zamówieniach i jego wzoru oraz sposobu przekazywania (zastępujące rozporządzenie z 2016 r.);
• rozporządzenie o innych niż cena obowiązkowych kryteriach oceny ofert w odniesieniu do niektórych rodzajów zamówień publicznych (zastępujące rozporządzenie z 2011 r.).

Zamówienia publiczne – zmiany wprowadzone w 2021 roku

W roku 2021 r. zaczęły obowiązywać nowe korzystniejsze dla przedsiębiorców przepisy. Zmiany w ustawie Prawo Zamówień Publicznych 2021, obejmują szereg wdrożonych rozwiązań, w tym:

• Wprowadzenie odrębnych zasad zamówień krajowych i unijnych:
  • wyraźne rozgraniczenie procedury dla tzw. zamówień unijnych (tj. o wartości powyżej progów unijnych) od tzw. krajowych – o niższych wartościach,
  • zwiększenie wagi i nacisku na procedury negocjacyjne w zamówieniach krajowych,
  • usunięcie trybu zapytania o cenę oraz przetargu nieograniczonego do udzielania zamówień na powszechnie dostępne usługi i dostawy,
• Obowiązkowa elektronizacja zamówień krajowych;
• Zmiana podstawowego trybu dla zamówień krajowych:
  • usunięcie trybu udzielania zamówień w trybie przetargu nieograniczonego w zamówieniach krajowych,
  • wprowadzenie do katalogu trybów krajowych nowej procedury – trybu podstawowego mającego trzy warianty różniące się zasadniczo w zakresie komponentu negocjacyjnego – pierwszy nie dopuszcza negocjacji, drugi wyłącznie w zakresie podlegających ocenie kryteriów oceny ofert, a trzeci w jeszcze szerszym zakresie,
• Rozwiązania w zakresie wadium:
  • brak obowiązkowego żądania wadium w postępowaniach o wartości równej lub przekraczającej wartości progów unijnych,
  • zmiana maksymalnej kwoty wadium – postępowania unijne – maksymalnie 3 proc., postępowania krajowe – maksymalnie 1,5 proc.,
  • zwrot wadium nie później niż 7 dni licząc od upływu terminu zawarcia umowy związania ofertą lub unieważnienia postępowania,
  • możliwość wystąpienia przez wykonawcę z wnioskiem o wcześniejszy zwrot wadium (uwaga: złożenie wniosku o zwrot wadium powoduje, że wykonawca traci prawo do wnoszenia środków ochrony prawnej, np. nie będzie mógł kwestionować wyboru najlepszej oferty,
• Ustalenia dotyczące terminów określających czas związania ofertą:
  • 90 dni dla postępowań powyżej progów unijnych,
  • 30 dni dla zamówień poniżej progów unijnych,
  • 120 dni dla postępowań o wartości równej lub nieprzekraczającej 20 mln euro dla robót budowlanych lub 10 mln euro dla dostaw i usług,
• Zredukowanie katalogu podstaw obligatoryjnych dotyczących kwalifikacji wykonawców oraz nowe przesłanki fakultatywne (decyduje zamawiający) i obligatoryjne dotyczące wykluczenia wykonawcy z postępowania,  
• Wprowadzenie zasady proporcjonalności wykluczenia – zamawiający nie musi wykluczać wykonawcy, jeśli wykluczenie dotyczyłoby kwestii mniej znaczących takich jak na przykład niewielkie kwotowo zaległości ze strony wykonawcy,
• Rozszerzenie zakresu odwołania – wykonawca zyskał prawo do wniesienia o odwołanie także ze względu na zaniechanie przeprowadzenia postępowania na udzielnie zamówienia oraz ze względu na projektowane postanowienia umowne,
• Wprowadzenie przepisów regulujących pozasądowe rozwiązywanie sporów,
• Wprowadzenie zasady równego traktowania wykonawców – zakaz dyskryminowania i preferowania wykonawców,
• Wprowadzenie zasady poufności – ujawnienie przez wykonawcę informacji technicznych i handlowych innym stronom postępowania wyłącznie za pisemną zgodą wykonawcy,
• Niedopuszczenie do używania katalogu klauzul abuzywnych.

W roku 2021 wprowadzono też zasadę publikowania ogłoszeń i planów dotyczących postepowań o zamówienia publiczne i ich aktualizacji w jednym miejscu – w Biuletynie Zamówień Publicznych. Wszystkie ogłoszenia w jednym miejscu to duże ułatwienie zarówno dla zamawiających, jak i potencjalnych wykonawców.