10 najważniejszych zmian prawnych od 1 stycznia 2024 r.  

Rok 2024 będzie obfitował w istotne zmiany prawne dla przedsiębiorców działających w Polsce. Prezentujemy podsumowanie najważniejszych przepisów obowiązujących od 1 stycznia. 

1.    Wzrost płacy minimalnej i stawki godzinowej  

1 stycznia 2024 r. minimalne wynagrodzenie za pracę wzrosło z 3 600 PLN do 4 242 PLN. Minimalna stawka godzinowa także poszła w górę, od 1 stycznia 2024 r. wynosi ona 27,70 PLN (poprzednio 23,50 PLN). 

Kolejna, druga podwyżka płacy minimalnej i stawki godzinowej zaplanowana jest na 1 lipca 2024 r. – najniższa płaca wyniesie 4 300 PLN brutto, a najniższa stawka godzinowa 28,10 PLN brutto. 

Dwukrotny wzrost płacy minimalnej w roku 2024 przełoży się na wysokość wpłat do ZUS oraz świadczeń wypłacanych przez Zakład ubezpieczeń Społecznych. Wpłynie także na realny koszt zatrudnienia jednego pracownika z najniższym wynagrodzeniem krajowym. W efekcie zmian wzrosną składki ZUS dla nowych firm, w górę pójdzie także dodatek dla pracowników pracujących w nocy. Dowiedz się więcej: Składki ZUS 2024 będą wyższe, wzrosną też koszty zatrudnienia pracownika  

Ponadto, od 1 stycznia 2024 r. do minimalnego wynagrodzenia za pracę nie zalicza się dodatku za trudne warunki pracy oraz dodatku za uciążliwe warunki pracy. 

2.    Wyższy podatek od nieruchomości 

Kolejna podwyżka dotyczy podatku od nieruchomości. Od 1 stycznia 2024 roku ustawodawca podniósł maksymalną stawkę podatku od nieruchomości mieszkalnych z 1 PLN do 1,15 PLN za m2. Oznacza to wzrost o 15 gr za m2 w porównaniu do roku 2023 r.  

Wyższa opłata dotknie zarówno osoby prywatne, jak i przedsiębiorców. Maksymalna stawka podatku od nieruchomości wykorzystywanych do prowadzenia działalności gospodarczej wynosi od 1 stycznia 2024 r. 33,10 PLN za m2 (w roku 2023 r. stawka wynosiła 28,78 PLN za m2 powierzchni użytkowej). 

Przypomnijmy jednak, że każda gmina i miasto samodzielnie decyduje o stawkach podatku obowiązujących na ich terenie, więc nie wszyscy właściciele nieruchomości muszą otrzymać decyzje o podniesieniu podatku za 2024 rok. 

3.    Zamrożenie ceny energii do połowy 2024 r. dla małych i średnich firm 

Tym, co z pewnością ucieszy część przedsiębiorców, a także odbiorców indywidualnych jest utrzymanie maksymalnych cen energii na dotychczasowym poziomie do końca czerwca 2024 r. Jest to rezultat wejścia w życie 31 grudnia 2023 r. ustawy o zmianie ustaw w celu wsparcia odbiorców energii elektrycznej, paliw gazowych i ciepła. 

Przypomnijmy, że zamrożenie cen energii dotyczy także małych i średnich firm. Za okres od 1 stycznia do 30 czerwca 2024 r. ceny energii dla firm objętych ustawą zostają utrzymane na poziomie cen stosowanych w 2023 r., czyli według taryf dla przedsiębiorstw zatwierdzonych przez Prezesa URE.  

W przypadku odbiorców indywidualnych, czyli gospodarstw domowych, maksymalne ceny energii elektrycznej zostają utrzymane do połowy 2024 roku dla na poziomie 412 zł za MWh netto, a powyżej limitu zachowana ma być stawka 693 zł za MWh jako cena maksymalna.  

4.    Podatek minimalny powrócił  

1 stycznia 2024 r. zakończył się dwuletni okres zawieszenia stosowania przepisów o tzw. podatku minimalnym. Oznacza to, że podatnicy rozliczą nowy podatek już na początku 2025 roku. Dowiedz się więcej: Podatek minimalny CIT powróci. Czym jest i kogo dotyczy?  

Przypomnijmy, że podatek minimalny to danina obejmująca spółki i podatkowe grupy kapitałowe spełniające określone w przepisach kryteria. Podatek minimalny wprowadzony został w roku 2022 w ramach tzw. Polskiego Ładu, ale do 2024 r. jego stosowanie zostało zawieszone. 

5.    Nowa opłata od plastiku dla firm   

1 stycznia 2024 r. to data wejścia w życie nowej daniny jaką jest opłata dla przedsiębiorców wprowadzających do obrotu niektóre produkty plastikowe jednorazowe objęte rozszerzoną odpowiedzialnością producenta.  

Opłata ma służyć pokryciu kosztów zagospodarowania odpadów powstałych z tych produktów, a jej wysokość opłaty uzależniona jest rodzaju produktu pogrupowanych w 3 sekcjach i wynosi przykładowo 0,10 zł za 1 kg. pojemników na żywność, 0,01 zł za sztukę wyrobów tytoniowych z filtrami zawierającymi tworzywa sztuczne, 0,01 zł za sztukę chusteczek nawilżanych. 

Ponadto, przedsiębiorcy wprowadzający tzw. jednorazówki do obrotu muszą także zarejestrować swoją działalność w tym zakresie oraz do 15 marca 2024 r. złożyć pierwsze sprawozdanie do BDO.  

6.    Zmiana dla dealerów samochodowych  

Od 1 stycznia 2024 r. dealerzy samochodowi i właściciele prywatni mają obowiązek przerejestrować w określonym czasie w starostwie pojazdy używane. Niepopełnienie tego obowiązku zagrożone jest karą administracyjną.  

Termin dla przedsiębiorców prowadzących działalność w zakresie obrotu pojazdami wynosi do 90 dni od dnia nabycia pojazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, dopuszczenia do obrotu przez Krajową Administrację Skarbową pojazdu sprowadzonego z terytorium państwa niebędącego członkiem UE, wprowadzenia pojazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z państwa członkowskiego UE. Przy czym ustawodawca przewidział zwolnienie z tego obowiązku, jeśli przedsiębiorca dokona zbycia pojazdu przed upływem 90-dniowego terminu.  

Prywatnych właścicieli pojazdów używanych obowiązuje 30 dniowy termin na złożenie wniosku o przerejestrowanie pojazdu w starostwie. 

Kary za niedopełnienie obowiązków dla podmiotów handlujących pojazdami mogą wynieść od 500 do nawet 2000 PLN. Podstawę prawna stanowi znowelizowana wersja ustawy o Prawo o ruchu drogowym.  

7.    Zmiana przepisów emertytalnych 

1 stycznia 2024 r. zmieniły się przepisy o emeryturach pomostowych. Nowe regulacje umożliwiły przejście na taką emeryturę pracownikom wykonującym pracę w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze także, jeśli rozpoczęli pracę po 1 stycznia 1999 r. Jednak aby skorzystać z uprawnienia konieczne jest jak dotychczas spełnienie szeregu innych warunków, a te określił ustawodawca w nowelizacji ustawy o emeryturach pomostowych. 

Eksperci przewidują, że w 2024 r. nie będzie zbyt wielu odejść z pracy z powodu przechodzenia na emerytury pomostowe, jednak nie można wykluczyć, że niektórzy pracodawcy odczują braki kadrowe związku z odejściem wysoce wyspecjalizowanych pracowników. 

8.    Wnioski WIS, WIA i WIP wyłącznie elektronicznie  

1 stycznia 2024 r. weszły także w życie przepisy umożliwiające elektroniczne składanie wniosków o wydanie: 

• wiążących informacji stawkowych (WIS),  
• wiążących informacji akcyzowych (WIA)  
• wiążących informacji o pochodzeniu (WIP),  
• innych dokumentów dot. spraw o wydanie informacji wiążących.  

WIS należy złożyć w serwisie e-Urząd Skarbowy, a WIA i WIP na portalu PUESC. Dowiedz się więcej: Obsługa elektroniczna wniosków 

9.    Szybsza amortyzacja w gminach o podwyższonym bezrobociu 

Kolejna zmiana jaka weszła w życie 1 stycznia 2024 r. to krótszy okres amortyzacji środków trwałych w postaci budynków i budowli niemieszkalnych. Skrócenie to efekt zmian w ustawach o PIT i CIT, i zgodnie z przepisami szybsza amortyzacja oznacza skrócenie okresu z 40 lat do 5 lub 10 lat. 

W rezultacie mikro- oraz mali i średni przedsiębiorcy zyskali możliwość ustalenia indywidulanych stawek amortyzacyjnych, wynoszących nawet do 20 proc., dla wytworzonych we własnym zakresie środków trwałych, takich jak, m.in. budynki niemieszkalne po raz pierwszy wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (nieruchomości zaliczane do grupy 1 i 2 Klasyfikacji Środków Trwałych).  

Warunkiem jest spełnienie określonych w przepisach kryteriów, w tym, m.in. inwestycja na obszarze gminy zlokalizowanej w powiecie, w którym przeciętna stopa bezrobocia wynosi co najmniej 120 proc. przeciętnej stopy bezrobocia w kraju. 

10.  Zamówienia publiczne: nowe progi unijne 

Wraz z nadejściem roku 2024 zmieniły się progi unijne i kurs przeliczeniowy EUR w zamówieniach publicznych. Wzrost nie jest duży i obejmuje progi dla zamówień na: 

• roboty budowlane: wzrost z 5,382 mln EUR do 5,538 mln EUR, czyli po przeliczeniu wg nowego średniego kursu EUR próg ten wynosi 25 680 260 PLN;  
• dostawy i usługi zamawiane przez samorządy: wzrost z 215 tys. EUR do 221 tys. EUR (po przeliczeniu próg ten wynosi 1 024 799 PLN).  

Pozostałe progi unijne nie uległy zmianie, a ich wysokość podano w Obwieszczenie Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych z dnia 3 grudnia 2023 r. w sprawie aktualnych progów unijnych.  

Obsługa prawna firm – sprawdź, jak możemy pomóc: