Opłaty sądowe w sprawach pracowniczych – zmiana przepisów

28 sierpnia 2023 r. Prezydent podpisał nowelizację Kodeksu postępowania cywilnego, prawa o ustroju sądów powszechnych, Kodeksu postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw. Jedną z wdrożonych nowelizacją zmian jest modyfikacja treści art. 35 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Co to oznacza dla pracodawców i pracowników? 

Opłaty sądowe w sprawach pracowniczych – będzie zmiana 

17 sierpnia 2023 r., na posiedzeniu Sejmu posłowie zdecydowali o nowej treści art. 35 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Znowelizowana wersja tego artykułu otrzymała następujące brzmienie: 

„W sprawach z zakresu prawa pracy od pracodawcy pobiera się opłatę podstawową wyłącznie od apelacji, zażalenia, skargi kasacyjnej i skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia. Jednakże w sprawach, w których wartość przedmiotu sporu przewyższa kwotę 50 000 złotych, od wartości przedmiotu sporu ponad tę kwotę, od pracownika i pracodawcy pobiera się opłatę od apelacji, na zasadach przewidzianych w art. 13.” 

Obecnie obowiązujący zapis przywołanego powyżej artykułu przewiduje pobieranie w sprawach, w których wartość przedmiotu sporu przewyższa kwotę 50 000 złotych opłaty stosunkowej od pracownika i pracodawcy od wszystkich podlegających opłacie pism. Przy czym, zgodnie z art. 13 ustawy o kosztach sądowych, jeśli wartość przedmiotu sporu lub wartość przedmiotu zaskarżenia wynosi ponad 20 000 złotych, pobiera się od pisma opłatę stosunkową wynoszącą 5% tej wartości, nie więcej jednak niż 200 000 złotych. 

Znowelizowana ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, co oznacza, że najprawdopodobniej już niedługo zacznie obowiązywać zmieniona wersja przepisu o opłatach sądowych w sprawach z zakresu praw pracy. Zgodnie z nią, opłata pobierana będzie wyłącznie od apelacji na zasadach opłaty stosunkowej, jeśli wartość przedmiotu sporu przekroczy 50 000 złotych. 

Zmiany opłat w sprawach pracowniczych – plusy i minusy nowego rozwiązania 

Omawiając nowelizację ustawy o kosztach sądowych, warto wspomnieć, iż zaproponowany zapis środowisko ekspertów i związkowców ocenia negatywnie. Na zmianach zyskają bowiem przede wszystkim pracownicy, którzy zgodnie ze znowelizowanymi przepisami zapłacą jedynie za apelację, a opłata ta ma być liczona od wartości przedmiotu sporu, jeśli jego wartość przewyższy kwotę 50 tys. zł. Jednak projektowany przepis nie jest bez wad. Mianowicie, jeśli sąd przyzna pracownikowi część kwoty roszczenia, powiedzmy 300 tys. zł. z wnioskowanych 500 tys. zł, wówczas w przypadku apelacji pracownik będzie musiał wnieść opłatę od apelacji liczoną od kwoty 450 tys. zł., a nie od kwoty pomniejszonej o już przyznane 300 tys., czyli od 200 tys. zł.  

Wniesienie apelacji w niektórych przypadkach będzie więc wiązało się ze znacznymi kosztami, co może niektórym pracownikom utrudnić dalsze dochodzenie roszczeń. Dla pracodawców natomiast zmiana przepisów o wysokości opłat sądowych w sprawach pracowniczych może przynieść wzrost liczby spraw sądowych, w której będą stroną, a wartości przedmiotu sporów mogą być wyższe niż dotychczas. Z kolei wzrost liczby sporów może przyczynić się do dłuższego okresu ich rozpatrywania przez sądy.  

Jak będzie w praktyce, czy faktycznie wzrośnie liczba sporów sądowych? Nie wiadomo, pewne jest natomiast to, iż ustawodawca projektując nowelizację miał zamiar ułatwić dochodzenie roszczeń pracowniczych, ale czy na pewno się to w pełni udało?  

Kodeks cywilny – jak możemy pomóc?