Planowane zmiany w procedurze cywilnej – część druga

W niniejszym newsletterze prezentujemy drugą część podstawowych informacji dotyczących najważniejszych planowanych zmian w procedurze cywilnej.

Posiedzenia przygotowawcze

Wprowadzenie obligatoryjnego posiedzenia przygotowawczego z udziałem stron ma mieć na celu wyjaśnienie i ustalenie istoty sporu i umożliwienie rozwiązania sporu bez potrzeby prowadzenia dalszych posiedzeń, zwłaszcza rozprawy. Ustalać będzie się na nim przedmiot sporu oraz wyjaśniać stanowiska stron, także w zakresie prawnych aspektów sporu. Na tym etapie przewodniczący będzie skłaniał strony do pojednania oraz ugodowego załatwienia sprawy, w szczególności w drodze mediacji. W przypadku nieusprawiedliwionego niestawiennictwa powoda, sąd umorzy postępowanie rozstrzygając o kosztach jak przy cofnięciu pozwu.

Plan rozprawy

Jeżeli nie uda się rozwiązać sporu na posiedzeniu przygotowawczym, projekt zakłada, iż następnym krokiem będzie sporządzenie „planu rozprawy”  tj. planu postępowania, który zawierać będzie planowany harmonogram rozpraw, planowane i dopuszczone przez sąd  wnioski dowodowe stron, termin zamknięcia rozprawy i/lub ogłoszenia wyroku. Posiedzenie przygotowawcze zastąpić ma tym samym obecne jednostkowe postanowienia dowodowe wydawane przez sąd sukcesywnie w trakcie postępowania.

Pisemna forma zeznań i wysłuchania stron

Projekt zakłada dopuszczenie możliwość składania zeznań na piśmie – a świadek składać będzie przyrzeczenie przez podpisanie tekstu przyrzeczenia. Ponadto wysłuchanie stron lub innych osób może się odbyć również poprzez wyznaczenie terminu do zajęcia stanowiska w piśmie procesowym lub za pomocą środków komunikowania się na odległość.

Zobacz też pierwszą część newslettera: Najistotniejsze zagadnienia projektu zmian w procedurze cywilnej

Szybsze wydawanie orzeczeń

Regułą postępowania cywilnego ma być tylko jedna rozprawa, która przygotowana ma zostać w taki sposób i tak ma koncentrować materiał dowodowy aby można było rozstrzygnąć sprawę na pierwszym posiedzeniu. Większą liczbę rozpraw sąd będzie mógł wyznaczyć w przypadku konieczności przeprowadzenia dowodów, których nie można byłoby przeprowadzić na pierwszej rozprawie. Jeśli wydanie orzeczenia nie będzie możliwe na pierwszej rozprawie z uwagi na konieczność przeprowadzenia dowodów, wówczas posiedzenia powinny się odbywać w kolejnych dniach, a gdy nie będzie to możliwe, tak, aby upływ czasu pomiędzy posiedzeniami nie był nadmierny. Samo natomiast ogłoszenie orzeczenia powinno nastąpić na posiedzenia na którym zamknięto rozprawę.

Zwięzłe uzasadnienie wyroku

Zgodnie z projektem, uzasadnienie wyroku zawierać będzie wskazanie podstawy faktycznej i wyjaśnienie podstawy prawnej. Uzasadnienie wyroku ma być sporządzane w sposób zwięzły. Strona wnosząca o uzasadnienie będzie zobligowana do określenia jego zakresu, tj. czy uzasadnienie orzeczenia ma dotyczyć całego rozstrzygnięcia czy też wyłącznie określonej jego części.

Postępowanie w sprawach gospodarczych

Projekt przywraca postępowanie w sprawach gospodarczych, jednak w zmienionej formie. Obydwie strony tego postępowania zobligowane będą do podania w pierwszym piśmie swoich adresów poczty elektronicznej bądź do złożenia oświadczenia o braku takiego adresu. Czynności sądu powinny zmierzać do tego, aby rozstrzygnięcie w sprawie zapadło nie później niż w terminie sześciu miesięcy od dnia wniesienia odpowiedzi na pozew. W projekcie dodano, w ramach tego postępowania, również możliwość zawarcia przez strony postępowania  umowy dowodowej zgodnie z którą strony mogą umówić się o wyłączenie określonych dowodów w postępowaniu. Umowa taka nie może jednak zostać zawarta pod warunkiem ani z zastrzeżeniem terminu. Sąd nie będzie miał możliwości dopuszczenia z urzędu dowodu wyłączonego umową dowodową. Czynności stron w postaci oświadczeń woli lub wiedzy powinny, co do zasady, zostać wykazane w drodze dowodu z dokumentu. Dowód z zeznań świadka mógłby zostać dopuszczony jedynie gdy pozostały niewyjaśnione okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia sprawy. Projekt przewiduje jednak, że przedsiębiorca będący osobą fizyczną, będzie mógł wnieść o rozpoznanie sprawy z pominięciem przepisów w postępowaniu w sprawach gospodarczych.

Inne proponowane zmiany

Wśród innych proponowanych zmian pojawić się ma również m. in. możliwość samodzielnego nagrywania przebiegu rozpraw przez strony i uczestników za pomocą własnego urządzenia rejestrującego dźwięk.

Autor:
Sylwia Składzień
Associate
TGC Corporate Lawyers

Postępowania sporne i arbitrażowe – sprawdź, jak możemy pomóc: