Tarcza finansowa – Mikrofirmy oraz sektor MŚP

Tarcza finansowa to program rządowy wprowadzony na podstawie Ustawy o systemie instytucji rozwoju w celu wspar­cia mikro, małych i średnich przedsiębiorców, które ucierpiały na skutek pandemii wirusa SARS-CoV-2. 

 Tarcza finansowa – Forma wsparcia

Instrumentem finansowym przewidzianym przez Program jest subwencja finansowa udzielana przez Polski Fundusz Rozwoju na podstawie umowy, której zawarcie przez Beneficjenta jest konieczne i niezbędne dla otrzymania subwencji.

Główne założenia programu:

• subwencja może ulec umorzeniu do 75% jej wysokości (w zależności od spełnienia dodatkowych warunków);
• subwencję można wykorzystać wyłącznie do celów przewidzianych Programem (wykorzystanie otrzymanej subwencji na pokrycie kosztów działalności gospodarczej, w tym na wypłatę wyna­grodzeń dla pracowników, opłacenie czynszu, lub spełnienie świadczeń z umów zawartych z kontrahentami);
• możliwość wykorzystania subwencji w celu spłaty zaciągniętego kredytu. Jednakże, na przedterminową spłatę kredytów Beneficjent będzie mógł wykorzystać maksymalnie do 25% wysokości otrzymanej subwencji;
• brak możliwości wykorzystania subwencji w celu dokona­nia rozliczeń z podmiotami powiązanymi;
• brak możliwości wykorzystania subwencji w celu finansowaniu nabycia (przejęcia) w sposób bezpośredni lub pośredni innego przedsię­biorcy;
• co do zasady pomoc finansowa w formie subwencji może być kumulowana z inną pomocą publiczną do łącznego limitu nieprzekraczającego 800 000 EUR;

Umowa, która zostanie zawarta z Beneficjentem i która stanowić będzie podstawę otrzymania przez niego subwencji będzie mogła określić inne, dodatkowe warunki rozporządzania otrzymaną subwencją.

Kto może się ubiegać o wsparcie finansowe?

• Mikrofirma, czyli przedsiębiorca będący osobą fizyczną, prawną lub jednostką organizacyjną niebędącą osobą prawną, której przyznano zdolność prawną, wykonującą działalność gospodarczą, bądź wspólnikiem spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez niego działalności gospodarczej zatrudniający od 1 do 9 pracowników, z wyłą­czeniem właściciela, oraz którego roczny obrót lub suma bilansowa nie przekracza kwoty 2 mln EUR;
• Małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP), czyli przedsiębiorca będący osobą fizyczną, prawną lub jednostką organizacyjną niebędącą osobą prawną, której przyznano zdolność prawną, wykonującą działalność gospodarczą, bądź wspólnikiem spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez niego działalności gospodarczej zatrudniający od 10 do 249 pracowników, z wyłączeniem właściciela oraz którego roczny obrót nie przekracza 50 mln EUR lub suma bilansowa nie przekracza 43 mln EUR; przy czym nie jest Mikrofirmą; 

Spełnienie wyżej wymienionych kryteriów ustalane jest w oparciu o liczbę pracowników na dzień 31 grudnia 2019 r.

Roczny obrót lub suma bilansowa zasadniczo powinny dotyczyć 2019 roku. Natomiast jeżeli rok obrotowy przedsiębiorcy nie pokrywa się z rokiem kalenda­rzowym, wówczas należy uwzględnić ostatni pełny rok obrotowy przedsiębiorcy i na jego podstawie ustalić roczny obrót lub sumę bilansową.

 Za pra­cowników uznaje się:

• osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę i zgłoszone przez Beneficjenta do ubezpieczenia społecznego;
• osoby współpracujące z Beneficjentem, niezależnie od formy prawnej (w szczególności na podstawie umów cywilnoprawnych), które były zgłoszone przez Beneficjenta do ubezpieczenia społecznego na dzień ustalania stanu zatrudnienia na potrzeby określenia kwoty subwencji finansowej;
• uwzględnia się także osoby na urlopach bezpłatnych, macierzyńskich, wychowawczych, emerytów, których wiąże z przedsiębiorcą stosunek pracy oraz zostali zgłoszeni przez niego do ubez­pieczeń społecznych;

 Jakie są warunki otrzymania wsparcia finansowego?

• warunkiem wstępnym jest odnotowanie przez przedsiębiorcę spadku obrotów gospodarczych (przychodów ze sprzedaży) w dowolnym miesiącu po 1 lutego 2020 r. w związku z zakłóceniami w funkcjonowaniu gospodarki na skutek COVID-19;

W przypadku mikrofirm Program przewiduje trzy progi spadku przychodów, od których uzależniona jest wysokość przyznanej subwencji:

• spadek o co najmniej 25% i jednocześnie mniej niż 50% (bazowa kwota subwencji na zatrudnionego wynosi 12 tyś. zł)
• spadek o co najmniej 50% i jednocześnie mniej niż 75% (bazowa kwota subwencji na zatrudnionego wynosi 24 tyś. zł)
• spadek o co najmniej 75% aż do 100% (bazowa kwota subwencji na zatrudnionego wynosi 36 tyś. zł)

Maksymalna kwota subwen­cji obliczana jest oddzielnie dla każdego Beneficjenta i zależy bezpośrednio od indywidualnie obliczonych wartości (tj. kwota ta zależy od liczby zatrudnionych i tzw. kwoty bazowej. W programie nie przewidziano jednego maksymalnego progu subwencji (średnia wysokość wsparcia finansowego szacowana jest na poziomie około 72 – 96 tyś. zł dla jednej mikrofirmy)

W przypadku małych oraz średnich przedsiębiorstw (MŚP) Program przewiduje analogiczne trzy progi spadku przychodów:

• spadek o co najmniej 25% i jednocześnie mniej niż 50%
• spadek o co najmniej 50% i jednocześnie mniej niż 75%
• spadek o co najmniej 75% aż do 100%

Maksymalna kwota subwencji obliczana jest jako % wartości przychodów ze sprzedaży przedsiębiorcy za rok obrotowy 2019, będzie to odpowiednio 4%, 6% i 8% w zależności od skali spadku obrotów (średnia wysokość wsparcia finansowego szacowana jest na około 1,9 mln zł dla jednego przedsiębiorstwa)

W przypadku nie odnotowania spadku przychodów lub gdy spadek przychodów był niższy niż 25% subwencja nie przysługuje.

Pozostałe warunki uzyskania subwencji to wymóg aby:

• przedsiębiorca prowadził działalność na dzień 31 grudnia 2019 r.;
• wobec przedsiębiorstwa nie zostało otwarte postępowanie upadłościowe lub likwidacyjne albo nie zostało otwarte postępowanie restrukturyzacyjne;
• przedsiębiorca posiada rezydencję podatkową na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej i rozliczał podatki za ostatnie 2 lata obrotowe (jeżeli dotyczy) na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej oraz którego główny beneficjent rzeczywisty nie posiada rezydencji podatkowej w tzw. „rajach podatkowych”;
• przedsiębiorca na dzień 31 grudnia 2019 r. lub na dzień udzielenia finansowania nie zalegał z płatnościami podatków i składek na ubezpieczenia społeczne, przy czym rozłożenie płatności na raty lub jej odroczenie nie jest uznawane za zaległość;

Z uwagi na obowiązujące progi unijne w zakresie dozwolonej pomocy państwa dla przedsiębiorców, maksymalna kwota subwencji w żadnym razie nie może przekroczyć 3 500 000 złotych.

 Jakie są warunki umorzenia subwencji?

Mikrofirmy

subwencja może być umorzona do wysokości 75% na koniec 12 miesiąca kalendarzowego od dnia wypłaty subwencji na następujących zasadach:

• 25% wartości subwencji jest bezzwrotna pod warunkiem kontynuowania działalności w ciągu 12 miesięcy od jej udzielenia;
• dodatkowe 50% subwencji jest bezzwrotne w zależności od poziomu utrzymania średniego zatrudnienia w okresie 12 miesięcy. W przypadku zmniejszenia zatrudnienia procent zwrotu subwencji jest proporcjonalnie wyższy;

Małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP)

subwencja może być umorzona do wysokości 75% na koniec 12 miesiąca kalendarzowego od dnia wypłaty na następujących zasadach:

• 25% pod warunkiem kontynuacji działalności;
• 25% w zależności od poniesionej przez przedsiębiorstwo straty na sprzedaży;
• dodatkowo 25% w zależności od utrzymania średniego zatrudnienia w okresie 12 miesięcy. W przypadku zmniejszenia zatrudnienia procent zwrotu subwencji jest odpowiednio wyższy;

Mikrofirmy, małe oraz średnie przedsiębiorstwa (MŚP) są obowiązane do zwrotu wsparcia finansowego w wysokości 100% wartości subwencji w przypadku:

• zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej (w tym w razie zawieszenia prowadzenia działalności gospodarczej) przez przedsiębiorcę (w każdym czasie w ciągu 12 miesięcy od dnia przyznania subwencji)
• otwarcia likwidacji przedsiębiorcy (jeżeli dotyczy) lub otwarcia postępowa­nia upadłościowego/restrukturyzacyjnego (w każdym czasie w ciągu 12 miesięcy od dnia przyznania subwencji)
• subwencja będzie spłacana w nie więcej niż 24 równych miesięcznych ratach, rozpoczynając od 13 miesiąca kalendarzowego, licząc od pierwszego pełnego miesiąca kalendarzowego po dniu udzielenia subwencji finanso­wej (istnieje możliwość wcześniejszej spłaty po spełnieniu obowiązków wskazanych w umowie subwencji

PFR może podjąć decyzję o zmianie warunków umorzenia dla Beneficjentów, których spadek przychodów wyniósł więcej niż 75%, mając na uwadze indywidualną sytuację danego Beneficjenta.

Szczegółowe zasady zwrotu określi umowa pomiędzy PFR a Ministerstwem Rozwoju.

Zobacz także: Tarcza finansowa PFR – wsparcie firm w walce ze skutkami epidemii koronawirusa

Jak uzyskać wsparcie finansowe? 

Wniosek o wsparcie może zostać złożony wyłącznie poprzez system bankowości elektronicznej banku biorącego udział w Programie na udostępnionym tam formularzu od 28 kwietnia 2020 r.

Wniosek może zostać złożony przez jedną osobę, która spełni łącznie następujące warunki:

• posiada dostęp do bankowości elektronicznej Beneficjenta;
• jest uprawniona do realizacji przelewów lub do składania oświadczeń woli w imieniu Beneficjenta;
• złoży oświadczenie, iż została upoważniona przez Beneficjenta do wszelkich czynności związanych ze złożeniem wniosku i podpisaniem umowy o wsparcie, jest świadoma odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań i działanie w imieniu Benefi­cjenta bez wymaganych upoważnień oraz zwalnia bank pośredniczący w wypłacie i obsłudze subwencji z obowiązku zachowania tajemnicy bankowej wobec PFR w zakre­sie niezbędnym dla zawarcia i wykonywania umowy subwencji;
• ma możliwość podpisania wniosku przy wykorzystaniu bankowych narzędzi autoryzacyj­nych;

Odwołanie przysługuje Beneficjentowi od decyzji pozytywnej o przyznaniu wsparcia w kwocie niższej niż wnioskowana, w zakresie nieprzyznanej kwoty, po wcze­śniejszym wyjaśnieniu zastrzeżeń wskazanych w informacji o powodach obniżenia kwoty wsparcia (w terminie 2 miesięcy od zawarcia umowy).

W przypadku decyzji negatywnej, Beneficjent będzie uprawniony do ponownego złożenia wniosku po wcześniejszym wyjaśnieniu zastrzeżeń wskazanych w informacji o powodach odrzucenia złożonego wniosku.

Autorzy: 

Grzegorz Witczak                  
Dyrektor Działu Prawa Gospodarczego i Nieruchomości, Adwokat
TGC Corporate Lawyers

Klaudia Szatan
Aplikant Radcowski
TGC Corporate Lawyers

Obsługa prawna firm – sprawdź, jak możemy pomóc: