Ułatwienia w restrukturyzacji – Tarcza 4.0

Postępowanie restrukturyzacyjne może być szansą na przetrwanie dla firm zagrożonych upadłością. Tarcza 4.0 uprości zasady skorzystania z takiego rozwiązania.

Obecna sytuacja wywołana  pandemią COVID-19 ma bezpośredni wpływ na działalność przedsiębiorców. Dla wielu z nich zapewne stanowi lub będzie stanowić bezpośrednią przyczynę utraty płynności finansowej, a zatem utratę zdolności do regulowania bieżących zobowiązań.

Problem dotyczy nie tylko dużych przedsiębiorstw, ale również osób prowadzących indywidualną działalność gospodarczą, tzw. samozatrudnionych. To właśnie te osoby są najbardziej narażone na utratę płynności finansowej w związku z wprowadzonymi zmianami w prawie, ograniczającymi możliwość funkcjonowania przedsiębiorstw ze względu na rozprzestrzeniającego się wirusa w takich branżach jak gastronomiczna, hotelarska, czy turystyczna.

Zobacz także: Tarcza 4.0 przyjęta przez Sejm

Uproszczona restrukturyzacja nie tylko z powodu Covid

W trudnym otoczeniu gospodarczym wywołanym epidemią COVID-19, alternatywą dla złożenia wniosku upadłościowego jest otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego. Celem takiego postępowania jest uniknięcie ogłoszenia upadłości przedsiębiorcy i przywrócenie mu zdolności do prowadzenia działalności gospodarczej.

Jednym z rozwiązań pomocowych dla przedsiębiorców przedstawionych w ramach Tarczy Antykryzysowej 4.0 jest modyfikacja zasad mających zastosowanie do najprostszego z postępowań restrukturyzacyjnych – postępowania o zatwierdzenie układu, z którego przedsiębiorcy będą mogli skorzystać w terminie do 30 czerwca 2021 r.

Zaznaczyć należy, iż regulacje przedstawione w Tarczy skierowane są nie tylko do przedsiębiorców, których trudna sytuacja powstała z powodu COVID-19, ale do wszystkich dłużników, którzy obecnie znajdują się w stanie zagrożenia niewypłacalnością, bez względu na przyczyny takiego stanu rzeczy.

Uproszczona restrukturyzacja w Tarczy 4.0

Zmiany zawarte w Tarczy 4.0 mają polegać na rozszerzeniu ochrony dłużników przed egzekucją oraz rozszerzeniu ochrony dłużników i osób zarządzających przed osobistą odpowiedzialnością za długi i zobowiązania podatkowe. Możliwość skorzystania z osłony przewidzianej tarczą wiąże się jednak z ograniczeniem swobody w zarządzaniu przedsiębiorstwem.

Zgodnie z projektowanymi rozwiązaniami Tarczy 4.0, ochrona dłużnika będzie aktywować się z momentem ogłoszenia obwieszczenia o otwarciu postępowania o zatwierdzenie układu w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. Dotychczas bowiem ochrona taka była aktywna dopiero po zatwierdzeniu układu przez sąd. Jednocześnie po dokonaniu ogłoszenia przedsiębiorca będzie miał 4 miesiące na złożenie wniosku o zatwierdzenie układu, co oznacza, że w tym czasie będzie musiało odbyć się głosowanie wierzycieli nad układem.

Postępowanie restrukturyzacyjna a ochrona dłużnika

Uproszczona procedura przewiduje udzielenie ochrony majątku dłużnika przed dochodzeniem roszczeń przez wierzycieli. Oznacza to, że z dniem publikacji obwieszczenia o otwarciu postępowania,  zawieszone zostaną egzekucje wierzytelności objętych układem.

Ponadto, dłużnik w trakcie trwania postępowania uzyska ochronę przed wypowiedzeniem umowy przez drugą stronę, w szczególności:

• umowy najmu lub dzierżawy lokali/nieruchomości, w której prowadzone jest przedsiębiorstwo dłużnika
• umowy kredytu w zakresie środków postawionych do dyspozycji kredytobiorcy przed dniem otwarcia postępowania
• umowy leasingu
• umowy rachunku bankowego
• licencje udzielone dłużnikowi

Powyższe umowy będą mogły zostać wypowiedziane, jedynie za zgodą nadzorcy układu.

W czasie trwania postępowania dłużnik będzie uprawniony do dokonywania czynności nieprzekraczających zwykłego zarządu, a w przypadku czynności przekraczający zwykły zarząd, będzie obowiązany uzyskać zgodę nadzorcy układu. Zgoda ta będzie mogła zostać udzielona w ciągu 30 dni od dokonania czynności, a jej brak będzie oznaczał nieważność danej czynności. Oznacza to, że np. w przypadku sprzedaży nieruchomości konieczne będzie uzyskanie zgody nadzorcy.

Od dnia publikacji obwieszenia rozpocznie się bieg 4 miesięcznego terminu na zawarcie układu z wierzycielami. Dłużnik pod kontrolą nadzorcy, będzie uprawniony do samodzielnego zebrania od wierzycieli głosów na piśmie w sprawie układu. Co więcej, sam nadzorca układu będzie mógł zwołać zgromadzenie wierzycieli w celu przeprowadzenia głosowania nad układem. Zgromadzenie będzie mogło zostać przeprowadzone w formie wideokonferencji, a protokół będzie musiał zawierać zapis na elektronicznym nośniku danych.

Odpowiedzialność członków zarządu spółki dłużnika

Dzięki projektowanym rozwiązaniom ochroną poza samym dłużnikiem zostaną objęci także członkowie zarządu spółki (dłużnika). Będą oni zwolnieni z odpowiedzialności:

• za szkodę w przypadku nieterminowego złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości,
• za zobowiązania spółki w przypadku bezskutecznej egzekucji przeciwko spółce oraz
• za zobowiązania podatkowe w przypadku bezskutecznej ich egzekucji z majątku spółki

Odpowiedzialność członków zarządu będzie wyłączona jeżeli w terminie na zgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości zostanie dokonane obwieszczenie o otwarciu postępowania o zatwierdzenie układu, w wyniku którego zostanie zawarty i zatwierdzony układ z wierzycielami. Ochrona będzie utrzymana nawet pomimo niemożności zawarcia układu, o ile w terminie 7 dni od umorzenia postępowania ze względu na brak wniosku o zatwierdzenie układu, dłużnik złożył wniosek o ogłoszenie upadłości albo o otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego, który doprowadził do jego otwarcia.

Z powyższego wynika jednoznacznie, iż projektowana regulacja stanowić ma zachętę dla przedsiębiorców zagrożonych niewypłacalnością do podejmowania prób restrukturyzacji zadłużenia w miejsce składania wniosków o ogłoszenie upadłości. Uproszczona procedura ma zapewnić swego rodzaju parasol ochronny dla przedsiębiorców już od momentu publikacji obwieszczenia. Ponadto, jej istotną zaletą jest niewielki udział sądu, którego rola ograniczy się do zatwierdzenia układu, ewentualnie do rozpoznania wniosków o uchylenie skutków otwarcia postępowania. Dodatkowo, warto zwrócić uwagę, iż regulacje Tarczy wprowadzają istotne ograniczenie wynagrodzenia doradców restrukturyzacyjnych, co znacznie zmniejszy koszty tego typu postępowania restrukturyzacyjnego.

Autorzy:

Grzegorz Witczak
Dyrektor Działu Prawa Gospodarczego i nieruchomości, adwokat
TGC Corporate Lawyers

Klaudia Szatan
Aplikant Radcowski
TGC Corporate Lawyers

Prawo spółek – sprawdź, jak możemy pomóc: